11879

premii), gospodarstwa domowe starają się już osiągnięty poziom konsumpcji przeznaczając na to część oszczędności. Dopiero po wyczerpaniu oszczędności, poziom konsumpcyjny zaczyna spadać.

Spadek spożycia dokonuje się wolniej od spadku dochodów - jest to tzw. efekt rygla. Jeżeli po pewnym czasie dochody rosną to gospodarstwa domowe będą starały się prceznaczać część tych rosnących dochodów na uzupełnianie czy odbudowę oszczędności. Dopiero po uzupełnieniu oszczędności do bezpiecznego poziomu, wydatki na konsumpcję rosną.

TEORIA DOCHODU PERMAMENTNEGO

Wiąże się z Miltonem Friedmanem.

Teoria ta stara się wyjaśnić wydatki gospodarstw domowych, które utrzymują się z dochodów innych niż pochodzących z pracy najemnej. Można wyodrębnić kilka typów gospodarstw domowych:

1.    gospodarstwa domowe dysponujące dużymi dochodami i zasobami majątkowymi.

Wydatki konsumpcyjne takich rodzin są mało wrażliwe na zmianę dochodów bieżących. Bardziej reagują na zmianę zasobów majątkowych.

2.    gospodarstwa domowe rodzin młodych - wydatki dokonywane są niezależnie od bieżących dochodów, dzięki zobowiązaniom zaciągniętym na poczet przyszłych dochodów.

3.    gospodarstwa domowe emerytów - wydatki bieżące pokrywane są z wcześniej zgromadzonych oszczędności.

Wydatki konsumpcyjne w wymienionych grupach gospodarstw domowych zależą nie tylko od dochodów bieżących, ale także od majątku i dochodów przeszłych i dochodów przyszłych.

CZYNNIKI POZADOCHODOWE WPŁYWAJĄCE NA WYDATKI GOSPODARSTW

DOMOWYCH

1.    czynniki subiektywne (związane z psychiką, naszym podejściem do dochodów). Keynes wyróżniał:

•    ostrożność

•    przezorność

•    wyrachowanie

•    niezależność

•    przedsiębiorczość

•    duma

•    skąpstwo

2.    czynniki obiektywne:

•    wysokość stóp procentowych - wpływa na skłonność do oszczędzania)

•    wahania kursów papierów wartościowych (giełda)

•    tempo wzrostu inflacji (ceny)

3.    czynniki demograficzne

•    struktura ludności (wg wieku, płci, miejsca zamieszkania)

•    struktura zawodowa i kwalifikacyjna

Majątek gospodarstw domowych składa się z różnych czynników, które nazywane są aktywami. W ich skład wchodzą:

•    składniki rzeczowe (nieruchomości, mchomości)

•    papiery wartościowe (akcje, obligacje, udziały)

•    gotówka ( pieniądze w banku, pieniądze trzymane w domu)

2