12203

Włochy

Po podziale państwa Franków, Królestwo Włoch było najpierw przedmiotem walki w rodzie Karolingów, a potem innych dynastii. W walce tej zwyciężył Otto I, który połączył Włochy północne i środkowe z państwem niemieckim. Ta sytuacja polityczna utrzymała się przez całe średniowiecze. Władcy niemieccy nadawali panom duchownym i świeckim, a potem miastom - liczne przywileje.

Na południu Włoch powstała w XI w. tzw. monarchia sycylijska, która znalazła się najpierw pod władzą papieża, potem cesarza, od XIII w. - pod panowaniem hiszpańskim, a od XVIII w. - pod zwierzchnictwem austriackich Habsburgów.

Hiszpania

Należący do cesarstwa rzymskiego Półwysep Iberyjski został w V w. podbity przez Wizygotów, a na początku VIII w. - przez Arabów. Na jego północy utrzymało się jednak pięć drobnych państewek chrześcijańskich.

Proces jednoczenia Hiszpanii trwał do początków XVI w. W XIII w. udało się zepchnąć Arabów na południe (królestwo Granady przetrwało aż do 1492 roku), w XV w. - zjednoczyć Kastylię i Aragonię, na początku XVI w. - przyłączyć Nawarrę.

W XVI w. królestwo Hiszpanii pozostające pod panowaniem Habsburgów, wyrosło na potęgę kolonialną, polityczną i kulturalną.

Anglia

Po upadku cesarstwa rzymskiego Wyspy Brytyjskie, zamieszkałe przez ludność celtycką, zostały podbite przez germańskie plemiona Anglów, Sasów i Jutów. Po dawnych urządzeniach rzymskich i języku łacińskim w Anglii nie pozostało prawie nic. Między państwami germańskimi toczyły się długoletnie walki o hegemonię. Na początku XI w. państwo anglosaskie weszło w skład monarchii duńskiej, a w 1066 r. uległo likwidacji.

Początek kształtowania się współczesnej państwowości dał najazd Normanów i zwycięstwo ich księcia Wilhelma Zdobywcy w bitwie pod Hastings (1066 r.) oraz jego koronacja na króla Anglii (1066 r.). Wilhelm Zdobywca potraktował Anglię jak zdobycz wojenną, nadając jej nową organizację. Nie dopuścił do powstania drabiny lennej, zapobiegając w ten sposób rozdrobnieniu feudalnemu. Anglia podbiła całą Walię (XII/XIII w.) i uzyskała przewagę nad Szkocją i Irlandią, chociaż te zachowały niezależność.

Silna władza królewska przetrwała do końca XII w. Na początku XIII w. wzrosła pozycja baronów, bezpośrednich wasali króla. Opór możnowładztwa wzmógł się na skutek niepowodzeń króla w polityce zagranicznej i jego konfliktu z Kościołem. W rezultacie wojny domowej między królem Janem bez Ziemi a opozycją doszło do ogłoszenia przez panującego przywileju na rzecz baronów - Wielkiej Karty Swobód (1215 r.), która stała się zwiastunem końca monarchii wczesnofeudalnej. Kolejna próba przywrócenia przez króla silnej pozycji zakończyła się jego klęską militarną i zwołaniem parlamentu, do którego zaproszono, obok baronów i wyższych duchownych, reprezentantów hrabstw (1264 r.) i miast (1265 r.). W ten sposób rozpoczęła się w Anglii monarchia stanowa (1265 - 1485 r.).