2) Mocarstwa regionalne: Chiny, Indie: wpływy, nowa rola, nie ma wertykalnego podporządkowania. Brazylia, Rosja, Japonia, Unia Europejska.
3) Drugorzędne potęgi regionalne: konkurenci mocarstw regionalnych
Indie - Pakistan Ukraina - Moskwa Japonia - Chiny Argentyna - Brazylia
Tendencje do konfliktów między nimi. Oczekują od Stanów Zjednoczonych, że będą przeciwwagą dla dominacji regionalnej. Pomoc wojskowa, materialna często.
System jednobiegunowy - Stany Zjednoczone. Nie są jednak w stanie panować światem. Świat zmierza w kierunku wielobiegunowości. Tendencje do regionalizacji. Większa rola
małych i średnich państw przez..............
Człowiek się bardziej liczy - ma większe prawa.
USA WE WSPÓŁCZESNYM ŚWIECI E
1) czynniki określające wymiar potęgi USA i jej oddziaływanie, liczba ludności (260 min)
położenie geograficzne (posiada tylko dwie granice) bogactwa naturalne, które czynią ich samowystarczalnym
2) polityka globalna USA
Umiejętności wykorzystania i zarządzania zasobami 1/5 światowej gospodarki - gospodarka USA
1/5 PNB światowej gospodarki - 8 bln $, przekracza PNB Unii Europejskiej mimo dużo mniejszej liczby ludności. Większy od PNB Japonii, od Chin. Największe dochody na 1 mieszkańca.
Udział USA w gospodarce światowej:
inwestycje w świecie 900 mld $ rocznie korporacje międzynarodowe (olbrzymie) największy procent inwestycji w nowe technologie
dochody uzyskane ze sprzedaży licencji bardzo wysokie (50% światowych) najniższy poziom bezrobocia (4,2%)
potęga militarna: - budżet wojskowy 250 - 300 mld $ rocznie; - badania i rozwój.
Dysproporcja między kosztami a możliwościami utrzymania tej pozycji na świecie -imperialne naciągnięcie.
Suma globalnych interesów (polityki) jest większa od możliwości ich obrony.
Relatywnie zmniejszający się udział gospodarki USA w gospodarce Światowej.
Problemy:
1) Wzrost nierówności ekonomicznych
Wzrost dochodów szczególnie dla najbogatszych. Realne płace średnio zarabiających spadły o 3%. Najbiedniejsi stracili ok. 10%. Mimo tego są bardzo bogaci lub bardzo biedni. Niski poziom edukacji, ubóstwa, nędza, duży poziom przestępczości.
Po rozpadzie układu dwubiegunowego:
zwiększenie roli oddziaływania państw na scenie światowej,
Stany Zjednoczone muszą walczyć o uzyskanie poparcia; nie odgrywają już tak dużej roli jak kiedyś.
Tematy tabu:
broń nuklearna
dostarczanie broni innym krajom.