Przez XIXw życie zaczyna się racjonalizować. Rozwój nauki, dynamiczny rozwój, rewolucja naukowa, rozwój matematyki, fizyki, chemii, biologii, matematyki stosowanej wygenerowało zjawisko stosowania osiągnięć w praktyce, czyli rozwój technologii, mechaniki, co wpływa na rozwój gospodarki.
Rozwój nauk -> rozwój techniki -> rozwój przemysłu- > rozwój gospodarczy krajów Pojawia się nowa grupa ludzi- robotnicy: pojawia się zjawisko migracji z małych ośrodkówwiejskich do dużych aglomeracji. W dużych miastach pojawia się zjawisko anonimowości życia. Pojawia się przemysł, pojawiają się duże miasta, ludzie pracują po wiele godzin, pojawia się zjawisko wykorzystywania, poczucie krzywdy.
Pod koniec XIX wieku zaczyna się uprawiać socjologię by zrozumieć społeczeństwo. Aktywizacja społeczeństwa wiąże się również z odkryciami geograficznymi.
Pojawiają się nowe , masowe procesy społeczne.
Geneza socjologii- to rozwój nauki i techniki, kapitalizmu, rewolucja francuska (to czynniki które wygenerowały socjologię jako naukę)
Są dwa modele uprawniania socjologii:
> socjologia pozytywistyczna
> socjologia humanistyczna
Socjologia pozytywistyczna- cechy:
-stawianie celów pragmatycznych , dążono do uzyskania wiedzy która pomoże zoorganizować nowe społeczeństwo
-wzorowanie się na naukach szczegółowych (przyrodniczych) w pojmowaniu przedmiotu i metodzie uprawiania socjologii -pojmowaniu społeczeństwa jako organizmu -eliminowaniu wartościowania (w sensie moralnym)
-nie próbuje się uchwycać istoty zjawisk, opisuje się to co jest, opisuje się pewne tendencje
-aspekt prometejski uprawiania socjologii, wprowadzanie ładu i porządku Model socjologii humanistycznej- cechy
-społeczeństwo to nie organizm, brak wzorów na naukach szczegółowych -struktura społeczna jest czymś co rozwija się spontanicznie w sposób nieprzewidywalny
-zjawiska i procesy społeczne są wzajemnym oddziaływaniem ludzi na siebie człowiek jest istotą racjonalną ale nie każde jego działanie jest racjonalne, jest warstwa emocjonalna wpływająca na jego nieprzewidywalność -nie przewidywać nie szukać praw ale rozumieć i nastawiać na rozumienie -socjologia upodmiotowana, nastawiona na konkret, na człowieka na zrozumienie człowieka, na motywacje które nim kierują.
Model pozytywistyczny- społeczny swoisty organizm, podejście wzorowane na