Możliwa jest sytuacja, że zmianie ulega ustawa karna między chwilą orzekania a chwilą wykonania kary. Skoro obowiązuje zasada niewzruszalności wyroków, czyli orzeczoną karę należy wykonać w całej rozciągłości. Racjonalny ustawodawca zmienia przepisy prawne, bo drastycznie skrytykowano poprzednie. Przy takim założeniu, nie widać sensu w wykonywaniu starej ustawy, więc powinno się stosować nową. Sprawa tu jest jednak delikatniejsza, ponieważ ta cezura jest trudniejsza w realizacji. Gdyby nie było odrębnych przepisów, to nie pozostałoby nic innego jak po prostu wykonywać każdy wyrok do końca.
Przykład: jeżeli ktoś zapłacił grzywnę, to nikt mu jej nie będzie zwracał, gdy będzie ona, zgodnie z nową ustawą niższa. Jeżeli ktoś został osądzony za czyn zabroniony zagrożony karą pozbawienia wolności do lat 10 i odbywa karę 6 lat, odbył 5, a czyn obecnie jest zagrożony karą do 3 lat pozbawienia wolności, to powstaje pytanie, czy ten rok ma jeszcze spędzić w więzieniu, czy też można mu tę karę skrócić ze względu na niską szkodliwość. Musi karę 6 lat odbyć, ale ustawodawca interweniuje w tym przypadku
ARTYKUŁ 4 KK
§4 Jeżeli według nowej ustawy czyn objęty wyrokiem nie jest już zabroniony pod groźbą kary, skazanie ulega zatarciu z mocy prawa.
Tutaj mamy depenalizację. Zatarcie z mocy prawa oznacza w tym wypadku, że sprawca nie będzie odbywał kary i będzie mógł oficjalnie stwierdzać, że nie był karany.
Penalizacja w tej cezurze nie wchodzi w grę, ponieważ miałaby miejsce pomyłka sądu.
Przy modyfikacji sankcji - gdy jest surowsza, to nie można zmienić wyroku, gdyż byłoby to pogwałcenie praw skazanego. Gdy czyn jest oceniany łagodniej według nowej ustawy, a według starej sprawca ma przebywać jeszcze rok przy orzeczeniu 6 lat, to ustawodawca również interweniuje -
ARTYKUŁ 4 KK
§2 Jeżeli według nowej ustawy czyn objęty wyrokiem zagrożony jest karą, której górna granica jest niższa od kary orzeczonej, wymierzoną karę obniża się do górnej granicy ustawowego zagrożenia przewidzianego za taki czyn w nowej ustawie.
§3 Jeżeli według nowej ustawy czyn objęty wyrokiem nie jest już zagrożony karą pozbawienia wolności, wymierzoną karę pozbawienia wolności podlegającą wykonaniu zamienia się na grzywnę albo karę ograniczenia wolności, przyjmując że jeden miesiąc pozbawienia wolności równa się 60 stawkom dziennym grzywny albo 2 miesiącom ograniczenia wolności.
Te trzy przepisy regulują modyfikację (§2 i §3) i depenalizację §4). W takich wypadkach ustawodawca uwzględnił modyfikację na korzyść sprawcy, czyli jeśli wyrok według nowego prawa jest łagodniejszy, to wyrok prawomocny może być obniżony do górnej granicy nowego zagrożenia ustawowego. Sprawca wychodzi na wolność. Jeśli przebywał rok, orzeczono mu karę 6 lat, a nowa ustawa przewiduje pozbawienie wolności do lat 3, to sędzia tak zmienia wyrok, że pozostają mu tylko 2 lata odsiadki.
Interterytorialne prawo karne.