W doktrynie powszechnie zwykło się przyjmować, że termin ‘finanse' oznacza, mówiąc najogólniej, operacje dwojakiego rodzaju. Po pierwsze, są to operacje pozyskiwania środków pieniężnych, czerpania tych środków, gromadzenia środków pieniężnych Po dmgie, są to operacje wydatkowania środków pieniężnych, czy rozdysponowywania środków pieniężnych. Wykonywanie tych dwóch podstawowych rodzajów operacji pieniężnych określa się mianem działalności finansowej. Mówiąc o pozyskiwaniu środków pieniężnych, czy ich wydatkowaniu, mamy zawsze na myśli pieniądz we wszystkich jego postaciach, a więc pieniądz realny (w postaci gotówki), ale i pieniądz bezgotówkowy (np. w postaci zapisów na rachunkach bankowych). Operacje finansowe, tym samym i finanse, są zawsze związane z pieniądzem w ruchu. Pieniądz przepływa od jednych podmiotów do drugich podmiotów Nie zalicza się do finansów tych zjawisk, które wiążą się z pieniądzem statycznym, gdy nie ma mchu pieniądza
Działalność finansową prowadzą bardzo różne podmioty. Prowadzą je m in. osoby fizyczne (jeśli posłużyć się tenninologią prawa). Działalność finansową, a więc różne operacje finansowe, wykonują także różne osoby prawne, w tym różne przedsiębiorstwa (fundacje, stowarzyszenia). Działalność finansową prowadzą także różne podmioty publiczne, a więc podmioty sprawujące władzę, dzierżące władzę Współcześnie jest to przede wszystkim państwo (związek publiczno-prawny, suwerenny, wyposażony w imperium). Innym podmiotem publiczno-prawnym w czasach współczesnych jest samorząd terytorialny (podmiot publiczno-prawny, któremu państwo delegowało część swoich Uprawnień władczych) Jako trzeci podmiot z grupy podmiotów publicznych warto wskazać organizacje międzynarodowe, w tym ponadnarodowe (ONZ, UE).
Podsumowując, można powiedzieć, że finanse publiczne to wszelkie formy, treści, organizacja działalności finansowej podmiotów publicznych. Są to zatem operacje pozyskiwania środków i ich wydatkowania przez państwo, samorząd terytorialny i organizacje międzynarodowe. To jedna z możliwych teoretycznie definicji formułowanych w doktrynie. Definicji doktrynalnych tego terminu jest bardzo dużo
Finanse publiczne są także definiowane w przepisach prawnych. Zgodnie z ustawą o finansach publicznych, finanse publiczne obejmują procesy związane z gromadzeniem środków publicznych oraz ich rozdysponowaniem, a w szczególności: