15192

■) Zabór pruski od 1880 do 1939

Towarzystwo Czytelni Ludowych:

-    zakładało czytelnie, żeby ludzie mieli dostęp do książek,

-    organizowało odczyty/wykłady,

-    organizowało teatry amatorskie,

-    upowszechniało czytelnictwo polskich książek.

We Lwowie działało Towarzystwo Oświaty Ludowej, które kierowało swoją ofertę do cłiłopów i robotników.

„Pod koniec XIX wieku, w 1898 r. zawiązało się we Lwowie i Kraków ic (ośrodki polskości) Towarzystwo Uniwersytetu Ludowego im. Adama Mickiew icza. Powstało ono z inicjatywy patriotycznie usposobionych studentów, którzy pragnęli w ten sposób uczcić 100-lecie urodzin wielkiego poety. Stowarzyszenie to było legalną organizacją oświaty upowszechniającą wiedzę wśród robotników i chłopów. Organizowało odczyty, kursy, kształciło oświatowców, prowadziło własne biblioteczki. Uniwersytetowi Ludowemu im. A. Mickiewicza zawdzięczamy pierwsze czasopismo andragogiczne „Wiedza dla Wszystkich”, które zaczęło wychodzić we Lwowie w 1899 r. Staraniem tego Towarzystwa ukazał się pierwszy obszerny podręcznik pedagogiki dorosłych pt. „Praca oświatowa, jej zadania, metody i organizacja”.” (http://www.twp.pl/liistoriaO.litml)

Był to uniwersytet otwarty dla wszystkich chętnych, głównie dla robotników. Pojedyncze wykłady z czasem przekształciły się w ich cykle na różne tematy. Uniwersytet organizował też biura porad dla samouków, wspierał także rozwój amatorskiego ruchu artystycznego.

Zabór rosyjski

W 1903 roku na terenie Królestwa Polskiego powstaje Polska Macierz Szkolna. „Celem organizacji było krzewienie i popieranie oświaty w duchu chrześcijańskim i narodowym poprzez zakładanie i prowadzenie instytucji wychowawczo-oświatowych; ochronek, szkół powszechnych, seminariów nauczycielskich, szkół średnich i szkół wyższych, organizowanie czytelni, bibliotek, uniwersytetów ludowych, urządzania odczytów, wykładów, pogadanek, przedstawień publicznych, wydawania i rozpowszechniania książek.” (http://pl.wikipedia.org/wiki/Polska_Macierz_Szkolna) Generalnie celem działalności PMS była wałka z analfabetyzmem. Kołem napędowym były potrzeby robotników i cłiłopów nim dotkniętych ;] W przedsięwzięcie byli zaangażowani najwybitniejsi intelektualiści tamtych czasów (prowadzili WYKŁADY).

Okres międzywojenny

Cele edukacji dorosłycli w tym okresie to:

-    podnoszenie poziomu intelektualnego i moralnego,

-    współpraca między różnymi grupami narodowościowymi i społecznymi.

Wynikało to z sytuacji społecznej i gospodarczej odbudowanego kraju. Powstawały stowarzyszenia naukowe i kulturalne, młodzieżowe, zawodowe.

Powstawały UNIWERSYTETY POWSZECHNE i UNIWERSYTETY LUDOWE (typ internatowy). W edukację dorosłycłi włącza się też radio i film, przez które również naucza się dorosłych. W 1926 roku powstaje Uniw ersytet Radiowy. Ponadto starano się wychodzić z edukacją dorosłych poza duże miasta, żeby objąć nią więcej ludzi.

W 1949 sejm nałoży! obow iązek szkolny na analfabetów. W tamtym czasie na 19 min obywateli powyżej 15 r.ż.:

20% miało wykształcenie podstawowe,

3% miało wykształcenie średnie,

0,8% miało wykształcenie wyższe.