16376

DYDAKTYKA HISTORII

lub procesu społeczno - hi statycznego. Postępowanie badawcze zaś, polega więc na formułowaniu hipotez, a następnie ich uzasadnianiu i weryfikowaniu (sprawdzaniu).

II. Krytyka i interpretacja materiału źródłowego:

-    Po sformułowaniu hipotez prowadzący badanie przystępuje do pracy z materiałami źródłowymi odnoszącymi się do badanego zjawiska społeczno - łiistorycznego. Zakłada, że są one autentyczne i wiarygodne;

-    Czasami odczytanie informacji zawartych w źródłach sprawia trudności z kilku powodów:

° język źródła,

° operowanie skrótami w źródłach,

° posługiwanie się w nich terminami o innym znaczeniu w różnych epokach rozwoju społeczno -historycznego,

° oznaczenia na materiałach kartograficznych,

° podawanie wiadomości za pomocą szyfrów i inne trudności.

Nauki pomocnicze historii:

•    ^.grafika - bada pismo ryte lub kute na materiale twardym i półtwardym (wosk, glina, kamień, metal);

•    paleografia - zajmuje się pismem przekazywanym na papirusie, skórze zwierzęcej (pergaminie) i papierze;

•    dyplomatyka - zajmuje się badaniem dokumentu główne średniowiecznego, gdyż nowsze są łatwiejsze do zbadania;

•    sfragistyka - przedmiotem jej badania jest pieczęć jako źródło poznania łiistorycznego, odtwarza i bada narzędzia do wyciskania pieczęci, ich materiał;

•    chronologia - wskazuje na sposoby rozwiązywania dat zawartych w źródłach ponieważ w przeszłości stosowano różne jednostki czasu i posługiwano się wieloma kalendarzami;

•    numizmatyka - nauka o pieniądzu; nauka o wartości pieniądza, o sposobach jego wykonania, materiale, napisach;

•    heraldyka - nauka o herbach, badająca ich powstanie, rozwój i znaczenie, tecłinikę wykonania herbów;

•    genealogia - nauka o pokrewieństwach między jednostkami i grupami społecznymi, ustala rodowody osób, rodzin, dynastii; efektem jej prac są tablice genealogiczne;

•    metrologia - zajmuje się jednostkami miar i wag, bada nazewnictwo, genezę i rozwój, metody mierzenia i ważenia, ustala jednostki;

•    geografia liistoryczna - zajmuje się badaniem środowiska geograficznego ludzi i sposobu oddziaływania człowieka na przyrodę, środowiska naturalnego;

•    nauka o archiwach - odtwarza powstawanie akt;

•    bibliotekoznawstwo wraz z informacją naukową - ustalają rolę biblioteki w życiu społeczeństwa;

•    prasoznawstwo - odtwarza historię prasy;

•    neografia - zajmuje się badaniem pisma nowożytnego;

•    nauka o akcie - jako rozszerzenie nauki o archiwach.

WYKŁAD 2    09.11.2011

PRÓBA NOWEGO SPOJRZENIA NA CELE KSZTAŁCENIA HISTORYCZNEGO I SPOŁECZNĄ FUNKCJĘ HISTORII. METODYKA NAUCZANIA HISTORII

Ważnym etapem pracy jest określenie na początku badania pochodzenia, autentyczności i wiarygodności

źródeł informacyjnych społecznych lub histoiycznych. Należy zatem dokonać tak zwanej krytyki źródeł.

Wyróżnia się:

1) Krytykę zewnętrzną obejmującą materialną stronę źródła; formę i widoczne cechy - np. pisma, zdobienie, wyobrażenia, środki uwierzytelnienia i inne. Ponadto:

2