17030

Zgromadzenia i bractwa między mistrzami i scholarami mogło powstać tylko w studium generalnym. Scholarowie i mistrzowie mogli się zrzeszać w celu studiowania. Trzeba było ustanowić rektora (kontrola), który pilnowałby porządku.

Scholarowie mięli prawo do wyboru sędziego, mogli również wybrać swojego mistrza albo biskupa, by ich sądził (o ile nie był to proces o przelanie krwi).

Mistrzowie i scholarowie byli bardzo uprzywilejowani.

4. Dorota Żołądź-Strzelczyk

„Jako rządzić mają rodzice córki swe"

Poglądy na wychowanie kobiet w XVI i XVIII w.

W naszym kraju przed XIX i XX w o edukacji kobiet mówiono bardzo mało. Wychowaniem kobiet zajmowano się rzadko, jednak czyniono to, gdy mówiono o wychowaniu chłopców.

Renesans zmienia sytuację kobiet. Mimo, że nie mają równych praw z mężczyzną to zaczęła pojawiać się w rozmaitych źródłach, które poruszają zagadnienia związane z ich problemami. Literatura filozoficzna i pedagogiczna (od Jana Ludwika Viversa i Erazma z Rotterdamu) zaczyna interesować się wychowaniem kobiet. Pojawiają się głosy domagające się dla nidi prawa do wykształcenia.

Vlves (nawiązując do Arystotelesa, Platona, Ksenofonta, Hieronima, Augustyna) napisał traktat „O wychowaniu niewiasty chrześcijanki". W przedmowie skierowanej do Katarzyny Aragońskiej, kwestia wychowania kobiet była istotna w starożytnej Grecji, gdzie Arystoteles głosił, że wychowanie kobiet jest potrzebne dla rodziny, ale i również dla państwa. Kobieta powinna pielęgnować obyczajowość, lecz przedtem należy jej ją wytłumaczyć.

Wychowanie „dziewicy" zaczyna się od okresu niemowlęcia. Troska o dziewczynki należy od matki, która wychowuje ją od samego początku, poświęcając jej każdą chwilę.

Dziewczynki nie muszą być uczone, lecz mają być obyczajne i cnotliwe. Rodzice muszą bacznie pilnować dziewczynki, by nie nabrały złych nawyków.

Od najmłodszych lat trzeba izolować je od chłopców, by nie cieszyły się ich towarzystwem. Trzeba je uczyć małomównośd. Odpowiednimi zabawkami dla dziewczynki miały być małe naczynia kuchenne.

Gdy osiągnie odpowiedni wiek, dziewczynka uczy się pisać, czytać, prząść i gospodarować dom. Musi umieć wykonywać rozmaite roboty ręczne, a także gotować.

Wykształcenie intelektualne u Vivesa nie jest „czymś podejrzanym". Przytacza on imiona wielu wykształconych kobiet, które zasłynęły w przeszłości. Mów, że odpowiednia wiedza uszlachetnia charakter, kobiety uczą się jak żyć dobrze i świątobliwie. Sztuka wymowy kobietom nie jest potrzebna.

Dziewczynkę powinna nauczać kobieta, ewentualnie starszy mężczyzna, który ma piękną żonę i ją bardzo kodia (nie zapragnie uczennicy).

Kobieta powinna uczyć się dla siebie samej, najbliższej rodziny, ale nie dla kariery. Powinna sięgać po dzieła filozoficzne i święte księgi.

Nawet kobiety mało uzdolnione powinny się uczyć.

Kobiety powinny:

-    cechować się czystością, wstydem i wstrzemięźliwością, trzeźwością, oszczędnością i    umiarkowaniem,

bogobojnośdą i pobożnością, niewinnością,

-    unikać towarzystwa,

-    siedzieć w domu,

-    spędzać czas nad książką, bądź nad robótkami ręcznymi,

-    pomagać swym matkom w domowydi sprawach,

-    modlić się, gdy znajdzie na to czas,

Erazm z Rotterdamu stawia kobietę na równi z mężczyzną. Staną przeciw poglądom, że kobieae nie jest potrzebne wykształcenie.

Od schyłku XVII w coraz więcej kobiet zaczęło pisać pamiętniki i utwory literackie zyskując uznanie w męskim świecie. Jednak większość kobiet unikało publicznego ujawnienia swydi zdolności.

Podział wychowania kobiety na:

- konserwatywne (Arystoteles) - wychowanie religijno-moralne dziewcząt, przygotowanie do roli matki, żony i gospodyni, kobieta jako istota bierna, uległa.

- postępowe - kobieta równa mężczyźnie, poza ogólnym wychowaniem ważne było wychowanie intelektualne kobiety i to niekiedy na równi z mężczyznami,

Konrad z Byczyny - kobiety powinny: - być małomówne,

-    być pracowite,

-    nie spacerować zbyt często same,

„Kobiety mają mniej rozumu niż mężczyźni", \Męc powinny czymś się zajmować, gdyż bezczynność jest szkodliwa (np. czytać, zajmować się robótkami ręcznymi).