następstw przestępstwa, właściwości i warunki osobiste sprawcy, sposób żyda przed popełnieniem przestępstwa i zachowanie się po jego popełnieniu, a zwłaszcza staranie o naprawienie szkody lub zadośćuczynienie w innej lormie społecznemu poczudu sprawiediwośti. a także zachowanie się pokrzywdzonego.
Najogólniej rzecz ujmując, sąd kieruje się trzema podstawowymi kryteriami:
kara musi być sprawiedliwa,
kara musi spełniać określone zadania co do osoby sprawcy, kara musi spełniać określone zadania społeczne.
Nie jest przestępstwem czyn, którego społeczna szkodliwość jest znikoma. JeSi więc nawet ktoś dopuścił się czynu opisanego w ustawie karnej jako czyn zabroniony, ale było to znkomo społecznie szkodiwe (albo w ogóle nie szkodliwe), to nie doszło do popełnienia przestępstwa.
Nie popełnia przestępstwa sprawca, któremu nie można przypisać winy. Słowo .wiia' ma w prawie znaczenie odmienne od potocznego - możfiwość przypisania winy oznacza możliwość postawienia komuś zarzutu, że mógł postąpić iiaczej (czyli prawidłowo, w sposób dozwolony prawem), a mimo to dopuścił się czynu zabronionego.
Przestępstwa dzielą się na zbrodnie i występki. Zbrodnią jest czyn zabroniony zagrożony karą pozbawienia wolnośd na czas nie krótszy od lat 3 afoo karą snowszą. Występkiem jest natomiast czyn zabroniony, zagrożony grzywną powyżej 30 stawek dziennych, karą ograniczenia wolnośd albo kara pozbawienia wohości przekraczającą miesiąc.
Zbrodnię można popełnić tylko umyślnie, natomiast występek można popekiić także nieumyślnie, jeżei ustawa tak stanowi.
Na zasadach określonych w Kodeksie karnym opowiada ten, kto popełnia czyn zabroniony po ukończeniu 17 lat. Wyjątkiem jest kilkanaśde najpoważniejszych czynów zabronionych, za które może na zasadach określonych w k.p.k. odpowiadać w pewnych wypadkach nieletni, który ukończył już 15 lat, z tym, że wtedy orzeczona kara nie może przekroczyć 2/3 górnej yanicy ustawowego zagrożenia przewidzianego za przypisane sprawcy przestępstwo: sąd może zastosować tzw. nadzwyczajne złagodzenie kary.
Za przestępstwo odpowiada nie tyko (en, kio je .bezpośrednio' dokonał, ale także ten, kto usiłował je dokonać, tzn. w zamiarze popełnienia czynu zabronionego swoin zachowaniem bezpośrednio zamierza do jego dokonania, które jednak nie następuje.
W pewnych nielicznych przypadkach odpowiada się również za przygotowanie, a więc podjęcie czynności mających stworzyć warunki do przedsięwzięcia czynu zmierzającego bezpośrediio do jego dokonania.
Podobnie odpowiada za sprawstwo nie tylko len, kto wykonuje czyn zabroniony sam albo wspólnie i w porozumieniu z inną osobą, ale także ten, kto kiernje wykonaniem czynu zabronionego przez inną osobę lii), wykorzystując uzależnienie innej osoby od siebie, poleca jej wykonanie takiego czynu. Odpowiada również ten, kio, chcąc, aby inna osoba dokonała czynu zabronionego, nakłania ją do tego.