20255

* Drugie zastosowanie: wrażenie, jakie jednostka wywiera na innych •f Allport - wyróżnił 2 typy definicji osobowości

o Biofizyczne - lepsze wg Allporta - osobowość ma aspekt organiczny i aspekt postrzegany, definicja osadzona na cechach//właściwościach jednostki

o Biospołeczne - osobowość jest określana przez to, jak reagują na nią inni ludzie (drugie zastosowanie)

•f Definicja ^biorcza - ujmuje osobowość przez wyliczenie (definicja-worek)

s Definicja podkreślająca Integrującą rolą osobowości - osobowość nadaje strukturą reakcjom jednostki

s Definicja podkreślająca przystosowawczą rolą osobowości

s Definicja podkreślająca Wyjątkowość, indywidualność człowieka

•s Osobowość jako istota kondycji ludzkiej - „osobowość jest tym, czym naprawdę jest człowiek" Allport

Nie ma jednej, uniwersalnej definicji osobowości. Zawsze zależy od założeń teoretycznych przyjętych przez badacza. Teorii nie da się ocenić w kategoriach prawdy-fałszu, tylko w kategoriach jest użyteczności w wyjaśnianiu zjawisk •f Kategorie prawdy i fałszu są wobec niej nieadekwatne * Teoria może być użyteczna lub nieużyteczna

Założenia muszą odnosić się do faktów empirycznych, których dotyczy teoria

* Założenia musza być powiązane, a ich relacje muszą być ściśle określone - tzw. syntaksa teorii ^^^^^^^^^^^■(łączące, operacyjne) - pozwalają danym empirycznymi

4. Funkcją teorii Umożliwienie

o Wspomaganie procesu odszukiwania relacji między zjawiskami/zmiennymi

o Weryfikowalność teorii - zależy od tego, czy da się z niej wyprowadzić przewidywania, które mogą być sprawdzone

o Pojemność teorii - zakres lub kompletność tych przewidywań

o Heurystyczny wpływ teorii - zdolność do wzbudzania oporu, niewiary, stymulowania badań przez sugerowanie pomysłów

z Włączanie znanych już faktów empirycznych w spójny logicznie i stosunkowo prostyl system

z Zapobieganie zagubieniu obserwatora w skomplikowanych i złożonych zjawiskach rzeczywistości 5. Teoria osobowości