21709

Dualizm ontologiczny -koncepcja na dwa rodzaje rzeczywistości.Dualizm skrajny • reprezentowany w poglądach św. Augustyna i Kartezjusza; zakłada, że dusze i ciała to byty samoistne, równorzędne -substancje, które mogą stanowić podłoże dla jakichś cech, ale same żadnego podłoża do istnienia nie potrzebujące. Dualizm umiarkowany - reprezentowany przez Arystotelesa i św. Tomasza z Akwinu. Według Arystotelesa samoistnie istnieją tylko ciała. W każdej substancji cielesnej (ciele) wyróżnić można 2 czynniki - materię (będącą tworzywem, z którego zbudowane jest ciało; pierwiastkami chemicznymi w dzisiejszym ujęciu) i formę (coś, co stanowi o tym, że dane ciało jest tym czym jest, a nie czymś innym; coś, co wyróżnia ciało spośród innych ciał tego samego rodzaju). Arystoteles stwierdza, że forma nie może istnieć bez materii. Człowiek, jak każdy byt, składa się z materii i formy. Formę człowieka nazywa Arystoteles duszą. Duszę zaś określa jako wszystko to, co sprawia, że nieożywione pierwiastki chemiczne stają się żywą, czującą i myślącą istotą. Istnieje ona tylko dzięki ciału. Z kolei wg Tomasza z Akwinu, który dokonał recepcji poglądów Arystotelesa dla potrzeb chrześcijaństwa, to dusza jest substancją (bytem) samoistnym i może ona istnieć bez ciała.

Pluralizm ontologiczny- wiele rodzajów rzeczywistości. Leibniz:Świat składa się z najprostszych, nieredukowalnych do niczego składników, a jeśli coś jest najprostsze to jest duchowe. Te najprostsze duchowe składniki to monady. Jako najprostsze nie są rozciągłe, a tym samym nie materialne.

3. Epistemologia. Zagadnienie źródeł poznania. Racjonalizm i empiryzm (w wersjach genetycznej i metodologicznej)

Epistemologia- (teoria poznania lub gnoseologia) czyli ogólna nauka o poznaniu . Dział filozofii, zajmujący się relacjami między poznawaniem, poznaniem a rzeczywistością. Epistemologia rozważa naturę takich pojęć jak: prawda, przekonanie, sąd, spostrzeganie, wiedza czy uzasadnienie.

Racjonalizm- głosi że źródłem wiedzy prawdziwej jest rozum, (racjo-rozum) źródło poznania to rozum. Racjonaliści twierdzą że człowiek rodzi się już z wiedzą która odpowiednio ukształtowana prowadzi do poznania prawdy. Pomocny staje się filozof który pomaga (nie narzuca) w narodzinach prawdy. Jego zadanie polega na pomocy w dochodzeniu do prawdziwego poznania, "filozof-akuszerka" •Racjonalizm metodologiczny - nie jest tak skrajny jak genetyczny, akcentuje niezastąpioną rolę rozumu podczas zdobywania pewnej wiedzy, jednak uznaje też mniejszą lub większą rolę zmysłów w poznaniu.

•Racjonalizm genetyczny -na wiedze składają się pojęcia oraz prawdy, nie zaś wrażenia dostarczane przez zmysły.

Empiryzm- kierunek filozofii, wg. którego jedynym lub głównym źródłem bądź środkiem poznania jest doświadczenie zmysłowe (zewnętrzne lub wewnętrzne).

•Empiryzm genetyczny - głosi, że umysł ludzki jest pierwotnie nie ukształtowany (tabula rasa). Napełnia go wiedzą dopiero doświadczenie.