2
- spadek wpływów budżetowych rządu (c+h).
Efekt netto: b + d - h
Sytuacja wyjściowa: wolny handel Wzrost cen z PI do P2 powoduje:
- spadek importu z Q1Q6 do Q2Q5
- spadek nadwyżki konsumenta o - (e+f+g+h+i+j)
- wzrost nadwyżki producenta o e
Łączne efekty dobrobytowe netto = - (f+gfh+i+j)
Efekt kreacji (ujemny) = Q1Q2 Efekt ekspansji (ujemny) = Q5Q6 Efekt przesunięcia = Q2Q5
Wnioski:
- nie ma przesłanek ekonomicznych za wprowadzaniem unii celnej w sytuacji wolnego handlu, który stanowi najkorzystniejsze rozwiązanie
- unia celna stanowi rozwiązanie „drugie po najlepszym” (ang. second best solution)
Sytuacja wyjściowa: małe kraje (tej samej wielkości): H i P tworzą małą unię celną. Początkowo zakładamy, że kraj H wprowadza niedyskryminacyjne (jednakowe dla wszystkich krajów) cła w wysokości th (odcinek AD).
Wtedy efektywną krzywą podaży kraju H reprezentuje krzywa podaży krajowej sfl. Od momentu, gdy cena dobra x oferowanego przez producentów krajowych staj się wyższa od ceny dobra staj się wyższa od ceny dobra importowanego z kraju W (po nałożeniu cła), efektywną krzywą podaży staje się krzywa s*.,.
Z tego powodu całą efektywną krzywą podaży przedstawia odcinek BREFQT.
Cenę i ilość równowagi w kraju określa przecięcie efektywnej krzywej podaży i krzywej popytu Dh w kraju H. Ceny krajowe w kraju H utrzymują się na poziomie P3, który odpowiada krajowej produkcji określonej przez odcinek 0Q2. Krajowa konsumpcja wynosi 0Q3 i jest większa od produkcji - dlatego kraj H imporntje dobro x z kraju W w ilości równej Q2Q3.
Zakup dobra x na rynku światowym kosztuje Q2LMQ3, jednakże dodatkowo nakładane jest cło i dlatego konsumenci w kraju H kupują dobro x po wyższej cenie, płacąc Q2EFQ3, a państwo zyskuje dochody fiskalne w wysokości LEFM. W hipotetycznych warunkach wolnego handlu konsumpcja kraju H wyniosłaby 0Q5 i w całości byłaby importowana z W - wyraka z tego, że wolny handel stanowi optymalne rozwiązanie
Zakładamy, że kraje: H i P tworzą unię celną (zostaje wprowadzona wspólna zewnętrzna taryfa celna, przy czym stawka celna na towary z kraju W pozostaje bez zmian - AD = th). Efektywną krzywą podaży krajów unii (H i P) jest BRGQT. Ceny spadają z P3 do P2 , krajowa produkcja zmniejsza się do poziomu 0Q1, konsumpcja do 0Q4, natomiast import wzrasta do 0Q4 (cały import pochodzi teraz z kraju P).
Wpływ unii celnej na poziom dobrobytu.
- w wyniku spadku cen i wzrostu konsumpcji wzrasta nadwyżka konsumenta (o pole CDFG)
- część tego przyrostu nadwyżki to efekt transferu od producenta, którego nadwyżka zmniejsza się o CDEJ (na skutek spadku produkcji krajowej)
- pozostała część (IEFH) - to transfer z budżetu do konsumenta
Efekt: przyrost dobrobytu w wyniku utworzenia unii celnej (trójkąty: JEI oraz HFG).
Bardziej szczegółowa analiza: