21779

Wraz ze zmianą ustroju gospodarczego w Polsce oraz bardzo dynamicznym rozwojem przedsiębiorstw, na rynku pojawiły się nowe instrumenty finansowe zapewniające im pozyskiwanie środków na finansowanie działalności. Obecnie firmy oprócz klasycznego kredytu bankowego mogą wykorzystywać również inne źródła finansowania, wśród których na pierwszym miejscu należy wymienić faktoring.

W najszerszym pojęciu faktoring jest definiowany jako forma zasilania środkami pieniężnymi przedsiębiorstwa, polegająca na finansowaniu przez FAKTORA (firma faktoringowa, bank) kredytu kupieckiego udzielanego przez przedsiębiorstwo (DOSTAWCĘ) jego ODBIORCOM (kontrahentom), a także szeroko pojętym administrowaniu wierzytelnościami (m.in. monitorowaniu przebiegu spłat, inkasowaniu i rozliczaniu). Finansowanie to jest oparte

o wykup wierzytelności, jakie dostawca posiada wobec swych kontrahentów, powstałych w związku z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, przed terminem ich wymagalności.

Wokół genezy instytucji prawnej, jaką jest factoring powstały pewne kontrowersje wśród autorów, którzy poświęcają swą uwagę aspektom historycznym. Jedni z tych autorów twierdzą, że factoring jest instytucją nową, bo sięgającą swymi początkami lat'30 XX wieku. Inni zaś badacze poszukują teraz praźródła factoringu w starożytnej Babilonii. Jeszcze inni są zdania, że podmiot określany mianem "factora" znany był w XIV wieku i że odnoszono to określenie wówczas na zasadach synonimu do mandatariusza (agenta) i komisanta w rozwijającej się dziedzinie handlu kolonialnego. Anglicy zaś w toku kolonizacji Indii Wschodnich już w XVIII w. posługiwali się w dziedzinie handlu factorami, do których zadań należało nie tylko pośrednictwo w sprzedaży towarów, ale także udzielanie zaliczek na poczet dostaw towarów z Anglii. Zdaje się natomiast nie budzić sporów fakt, że centrum nowoczesnej działalności factoringowej stała się Ameryka Północna, i to już

w drugiej połowie XIX w. W początkowej fazie działalność amerykańskich instytucji factoringowych wyrażała się w przyjmowaniu od wytwórców towarów - niejako w komis. Działo się tak głównie w dziedzinie przemysłu tekstylnego. Z czasem jednak, kiedy to tekstylia importowane z Europy zaczęto poddawać dość wysokim cłom, zaś poszczególni przemysłowcy poczęli tworzyć własne systemy dystrybucyjne, i to głównie o charakterze bezpośrednim, faktorzy amerykańscy poczuli się zmuszeni do dokonywania rekonstrukcji swych przedsiębiorstw. Z dotychczasowych faktorów zajmujących się głównie pośrednictwem w zbywaniu cudzych towarów (agent factoring), stawali się oni instytucjami (organizacjami) finansującymi dostawców tych towarów (credit factoring). Rychło też rozwinęli oni specjalne know how co do uprawianego przez nich typu finansowania swych klientów przez dyskonto i ściąganie (egzekwowanie) przejmowanych od nich wierzytelności pieniężnych, połączonego z równoczesnym przejmowaniem na siebie ryzyka kredytowego, które wyrażało się w tych wypadkach w ryzyku ściągalności tych należności od dłużników.