Wraz ze zmianą ustroju podjęto na szczeblu państwa szereg działań prowadzących do ujawnienia rte ka ni stworzenia in i. któr ć ecy w ćb niezależny,
urn iaj ch trzną ocenę i kację. o zen ns I finansowych,
takich jak: system bankowy, podatkowy czy tez ro n w yśle, podlegać kontroli
o le) ezęto tworzenie i ucji zarzą Państwa czy prywatna własność w różnych formach, giełda, obligaqe, fu e powiernicze czy mechanizmy leas e Cały czas trw procedur stanowienia praw kształtujących zagadnie na szczeblu struktur parlamentu i rządu.
I
n i przechwytywania rynku)
(*
r
ą om ze sobą konkurować.
Mechanizm rynkowy jest najlepszą z ekonomicznie uzasadnionych alokacji kosztów, ko
i
4.4. Alternatywne koncepcje realizacji zadań władz lokalnych w zakresie gospodarki energetycznej
rea
wy i
ie.
niezmienników, określającą zasady generalne fu
e wśród instytucji odpowiedzialnych za realizację d ogólnokr go in icznego) oraz jak
ć lokalną s kę P mi instrumentami
łasność i udział w regulacji
W zależności od akceptowanego sposobu i stopnia liberaiizaqi gospodarki energetycznej (zakres i sposób prywatyzacji, skala deregulacji, skala atomizaqi systemów i wdrażanie mechanizmu konkurencji) sposoby realizaqi celów stawianych tej gospodarce mogą być różne.
Rozwiązania graniczne to.
ny), tj. nie je o dsiębiorstwa
sklej, p miętą ro aściaełską. r
P li . tj. ato a prze i z całko ą i peł kurencją.
nr ta nad iębiors I owany stymu e popytu,
systemy wsparcia finansowego, opowiednie zapisy w koncesjach itd.
Niewątpliwie na dziś żadne z tych rozwiązań nie jest właściwe. Chociaż procesy, które zachodzą na świecie wyraźnie kierują rozwiązania w stronę zwiększającej się liberalizacji, to jednak istn.eją określone ograniczenia obiektywne, które limitują te rozwiązania. Wydaje się. ze przyjęte w styczniu 1996 roku przez Sejm "Założenia polityki energetycznej Polski do roku 2010* determinują pewne minimum liberalizacji Najważniejszy zatem wydaje się kierunek na rozdzielenie kompetencji w zakresie polityki, własności i regulacji. Oznacza to, ze ten kto ma odpowiednie instrumenty, aby tworzyć i realizować politykę gospodarczo-społeczną i wynikającą z niej politykę energetyczną, nie powinien być właścicielem przedsiębiorstw energetycznych Kto zaś będzie właścicielem, nio powmien odgrywać decydującej roli w stanowieniu regulacji.
Polityka
W zakresie polityki ważnym jest odpowiedzieć sobie, co rzeczywiście może stanowić władza lokalna dziś i co będzie mogła stanowić w przyszłości Możliwości kreowania polityki energetycznej, determinującej bezpośrednio otoczenie ekonomiczne przedsiębiorstw energetycznych, są obecnie bardzo ograniczone Dotyczą one głównie zagadnień wynikających z lokalnego planu zagospodarowania przestrzennego Większa część władzy politycznej skupiona jest w rękach rządu centralnego Według projektu Ustawy Prawo energetyczne, nie należy spodziewać się dramatycznych zmian w tym zakresie Oznacza to, ze jako ‘mniejszościowy" w tworzeniu polityki i ustalaniu mechanizmów wykonawczych tej polityki, samorząd lokalny może - w pewnych uzasadnionych obszarach, w ograniczonej skali - pełnić rolę właścicielską lub regulacyjną, bez groźby dominaqi polityki nad ekonomią i finansami.
Rozdzielenie poWyki od własności oznacza również, że zgodnie z własną polityką rząd powinien pozbawiać się roli właściciela i regulatora. Nie oznacza to. że wszystkie fragmenty systemów energetycznych będą‘natychmiast* zmieniać właściciela i ‘wychodzić' spod regulacji tych ministerstw. Zapewne odbywać się to będzie w pewnej kolejności Na podstawie już dokonanych procesów i w związku z utworzonymi strukturami w systemach energetycznych będą to zapewne w pierwszej kolejności ciepłownie, małe i średnie elektrociepłownie, elektrownie systemowe, systemy dystrybucyjne elektroenergetyki, przedsiębiorstwa sieciowe ciepłownictwa Spodziewać się można, ze w ostatniej kolejności będą to przedsiębiorstwa kontrolujące sieci przesyłowe elektroenergetyki i gazownictwa To z kołei określa obszary podsystemów energetycznych, których powinny w pierwszym rzędzie dotyczyć rozstrzygnięcia (polityczne, właścicielskie, regulacyjne) na poziomie lokalnym
Polityka władz lokalnych w tym zakresie powinna polegać na określeniu mechanizmów sterowania przedsiębiorstwami na swoim terenie z wykorzystaniem posiadanych instrumentów politycznych, własności i regulacji w odpowiednich proporqach Polityka ta powinna uwzględniać możliwości pośredniego wpływania na otoczenie ekonomiczne przedsiębiorstw energetycznych przez sterowanie poziomem i strukturą popytu na swoim terenie Funkcje władcze w tym zakresie należy w znacznej mierze przejąć od władz centralnych Ponieważ dotyczą one sektorów uznawanych za strategiczne, o takim przejęciu decydować będzie zapewne możliwość odpowiedniej, merytorycznej argumentacji dowodzącej zdolność władz lokalnych do ich sprawowania w tych obszarach sprawniej niż z poziomu centrum gospodarczego.