683539676

Po 1989 r., wraz ze zmianą ustroju, powstawały liczne pozarządowe organizacje ekologiczne. Liczba stowarzyszeń, które w swej działalności deklarowały zainteresowanie ekologią i ochroną środowiska, wynosiła w 1993 r. aż 761, organizacji zaś stricte ekologicznych było około 200 [Błasiak 1995, s. 29-38].

W latach 1993-1996 funkcjonowało w Polsce ponad 150 pozarządowych organizacji, klubów, fundacji, związków, partii, kół i grup proekologicznych, lecz aktywną działalność prowadzi do dziś jedynie około 50 stowarzyszeń. Są one ważną i potrzebną formą niezależnej, społecznej kontroli przestrzegania zasad ochrony przyrody i środowiska [Stefanowicz 1996, s. 286]. Zlokalizowane są zwykle w dużych miastach poza głównymi ośrodkami. Najwięcej organizacji działa na terenie dawnych województw: warszawskiego, gdańskiego i poznańskiego (ryc. 3).

Organizacje te funkcjonują głównie dzięki darowiznom, składkom członkowskim, częściowo z finansów budżetu państwa lub gminy. Do najbardziej typowych form działalności należy edukacja ekologiczna (seminaria, konferencje, wystawy, wycieczki, publikacje), edukacja pro-sportowa, działalność kulturalna, naukowa i techniczna, edukacja proro-^v dzinna (rola rodziny w wychowaniu młodzieży) (ryc. 4).

Postawy wobec środowiska, nawyki i zachowanie najsilniej kształtowane są w domu rodzinnym. Wiele jest więc akcji i programów związanych z ekologiczną edukacją rodziny i w rodzinie. Towarzystwo Ekonomiki Gospodarstwa Domowego prowadzi kursy poświęcone zasadom zdrowego życia oraz ekologicznego gospodarowania. Organizacje takie prowadzą także kursy dla pracowników przemysłu, np. Towarzystwo Wiedzy Powszechnej organizuje szkolenia załogi zakładów Petrochemia Płock SA zarówno w zakresie ogólnych zagadnień ekologicznych, jak i specjalistycznych problemów przemysłu chemicznego [Bukowski 1995, s. 39-41]. Działalność wielu stowarzyszeń wyróżnia profesjonalizm i zaangażowanie, co rokuje wiele sukcesów organizacyjnych i edukacyjnych.

Wśród organizaqi pozarządowych najliczniejsza jest Liga Ochrony Przyrody, która powstała w 1932 r. Jej zadaniem jest promowanie wiedzy przyrodniczej i zasad postępowania wobec przyrody, kształtowanie postaw szacunku wobec środowiska przyrodniczego. Liga aktywnie włącza się w nurt edukaqi ekologicznej. Wydaje wiele cennych materiałów konferencyjnych, broszur, map i plansz.

79