Aby powstał rynek, muszą być dwie strony: popytowa i podażowa. Musi być takie specjalizacja pracy. Potrzebne jest także coś, żeby płacić, a takie swoboda podejmowania decyzji.
Gospodarka barterowa polegała na wymianie towaru za towar. Nie zawsze słowo „wymiana" jest tożsame z rynkiem.
W gospodarkach centralnie planowanych występuje specjalizacja, ale często nie rozwija się rynek. Specjalizacja jest więc warunkiem koniecznym do powstania rynku, ale nie wystarczającym.
-PROCESY GOSPODAROWANIA
POZARYNKOWASFERA REGULACJI
REALNA SFERA GOSPODAROWANIA
-RYNEK*-J
Procesy gospodarowania = wszystko to, co dzieje się w gospodarce.
Realna sfera gospodarowania jest związana z czynnościami materialno-rzeczowymi (w tym są też usługi).
W skład pozarynkowej sfery regulacji wchodzą informacje, obieg informacji, które wpływają na podejmowanie decyzji. Te informacje mogą być tworzone przez obiekty, organy gospodarcze i pozagospodarcze. Regulatorzy tworzą i przesyłają pewne informacje i motywują lub demotywują do podejmowania decyzji w sferze realnej.
Na procesy rynkowe, poza podmiotami tworzącymi popyt i podaż, mają wpływ podmioty odpowiedzialne za proces regulacyjny.
Na rynku dochodzi do konfliktów między stroną popytową a stroną podażową (maksymalizacja użyteczności v$ maksymalizacja zysków).
Wyróżniamy struktury rynku według klasyfikacji podmiotowej i przedmiotowej.
liczba dostawców |
wiele małych |
kilka średnich |
„jeden" duży |
liczba odbiorców ^ | |||
wiele małych |
polipol |
oligopol |
monopol |
kilka średnich |
oligopson |
oligopol bilateralny |
monopol ograniczony |
„jeden" duży |
monopson |
monopson ograniczony |
monopol bilateralny |
Polipol = konkurencja doskonała lub monopolistyczna.
Bilateralny = dwustronny
Punktem wyjścia w określeniu strategii rynkowej danego przedsiębiorstwa jest określenie, w jakiej strukturze to przedsiębiorstwo będzie działać.