• wędzenie
• solenie
• kwaszenie
• cukrzenie
• alkoholizowanie
• stosowanie antyseptyków, antybiotyków, przeciwutleniaczy
większość tych metod stosowano już w czasach prehistorycznych. W ostatnich dwóch stuleciach wynaleziono 5 metod utrwalania żywności:
- apertyzacja pocz. XIX
- składowanie w atm. wzbogaconej w C02 i zubożonej w 02 (1896)
- u Itrafi Itrowa nie przy użyciu sączków z celulozy, azbestu i szkła ( lata 20-te XX w.)
- pasteryzacja i sterylizacja promieniami jonizującymi ( połowa
XX w. )
- stosowanie antybiotyków
powyższe metody oparte są na jednej z następujących zasad:
i. zasada biozy - podtrzymywanie procesów życiowych w produktach i wykorzystanie ich naturalnej zdolności do zwalczania drobnoustrojów, np. przechowywanie żywych ryb w zbiornikach z wodą podczas ich dystrybucji
II. zasada anabiozy - zahamowanie rozwoju
drobnoustrojów za pomocą czynników fizycznych i chemicznych, np.:
a) suszenie - drobnoustroje nie znajdują niezbędnych do swego rozwoju ilości wody
b) solenie - wskutek rozpuszczania soli w sokach ciśnienie osmotyczne rośnie a to hamuje rozwój drożdży i działanie enzymów własnych. Na wzrost ciśnienia osmotycznego najbardziej wrażliwe są bakterie gnilne, które przy stężeniu soli 10 - 15% już przestają się rozmnażać
c) cukrzenie - hamuje rozwój drobnoustrojów, wysokie ciśnienie osmotyczne. Przy stężeniu cukrów 70% funkcje życiowe drobnoustrojów ulegają silnemu zahamowaniu
d) marynowanie - trwałość spowodowana jest tym,że większość drobnoustrojów nie rozwija się w środowisku kwaśnymt tu AcOH)
e) kształtowana atmosfera C02 - stosuje się do przechowywania produktów w których odbywa się proces oddychania ;obecność C02 hamuje procesy życiowe i rozwój drobnoustrojów w owocach i warzywach
f) konserwowanie za pomocą zimna- niska T hamuje reakcje chemiczne i biochemiczne zachodzące w produktach pod działaniem enzymów i wywołane
2