23230

Ad. 2. Metoda sumowania dochodów polega na sumowaniu dochodów czynników wytwórczych powstających w procesie produkcji dóbr i usług w danym okresie (roku). Czyli są to dochody związane ze świadczeniem usług czynników wytwórczych, a z tymi czynnikami wytwórczymi są związane pewne dochody. Dochody czynników wytwórczych są to dochody z tytułu pracy (wynagrodzenie) oraz dochody z tytułu kapitału, czyli dochody w postaci renty, czynszu dzierżawczego, jak również dochody w postaci zysku i procentu. Tylko dochody z tych czynników są wliczane do PKB!

Suma tych dochodów w danym roku jest równa sumie wartości dodanych powstałych w danym okresie (roku). Suma dochodów czynników wytwórczych jest równa sumie wartości dodanych, czyli do PKB nie wlicza się innych dochodów, które powstają poza działalnością gospodarczą . tzn. nie wlicza sie pieniężnych świadczeń socjalnych ponieważ nie sa one wynikiem działalności gospodarczej, ale wynikiem redystrybuqi dochodu narodowego -(wtórnego podziału dochodów). Np. nie wlicza sie stypendiów, rent inwalidzkich, zasiłków, itp.

Ad. 3 Metoda sumowania wydatków polega na sumowaniu wydatków na dobra finalne wytworzone w danej gospodarce w danym okresie (roku).

Ogól wydatków obejmuje wydatki:

a)    konsumpcyjne (C) - na dobra żywnościowe (obuwie, odzież) oraz na usługi konsumpcyjne (edukacja, usługi fryzjerskie czy krawieckie):

b)    inwestycyjne (I) - dla sektora prywatnego są to wydatki związane z zakupem finalnych dóbr inwestycyjnych (narzędzi, sprzętu, maszyn, budynków), a także są to wydatki sektora gospodarstw domowych na zakup budynków mieszkalnych i domów (nieruchomości):

c)    rządowe (G) - mają charakter wydatków inwestycyjnych (związane z funkcjonowaniem obrony narodowej, renowacja szkolnego budynku) i wydatków konsumpcyjnych (konsumpcja dla wojsk, wyposażenie w sprzęt szkoły, np. ławki, tablice);

d)    związane z wymianą międzynarodową (wymianą handlową z zagranicą) - określa sie jako eksport netto (Exnetto) - związane jest z eksportem i importem dóbr. jest równy różnicy miedzy wartością eksportu i importu:

Exnetto = eksport (Ex) - import (Im)

Odjecie wartości importu związane jest z obliczeniem PKB (wydatków wytworzonych danym kraju). Exnetto nie zawsze przyjmuje wartości dodatnie, może także przyjmować wartości ujemne, przez co wpływa na zmniejszenie wartości PKB w danym roku.

Exnetto > 0 jeśłi istnieje nadwyżka eksportu nad importem (Ex > Im), a taka wartość Exnetto decyduje o dodatnim saldzie bilansu handlowego (zestawia przychody i wydatki związane z handlem z zagranicą).

Jeśli Ex < Im to Exnetto < 0. a saldo z bilansu handlowego jest ujemne.

Gdy Ex = Im to Exnetto = 0. czyli saldo bilansu handlowego równa się 0 (bilans zrównoważony)

PKB = C +1 ♦ G ♦Exnetto

W Polsce Import przewyższa eksport, ale eksport rozwija Si i jest dynamiczny dlatego też różnica ta zmniejsza się.

Wartość PKB liczona metodą sumowania wydatków różni sie od wartości PKB, która liczona jest metodą sumowania produkcji i metoda sumowania dochodów. PKB obliczany przez sumowanie produktów i dochodów jest liczony w cenach czynników produkcji (metody dają ten sam wynik). PKB liczony metodą sumowania wydatków uwzględnia ceny rynkowe dóbr finalnych, dlatego od PKB w cenach rynkowych należy odjąć podatki pośrednie, które uwzględniane są w cenach dóbr i usług finalnych, tj. VAT i akcyzę, a także należy dodać subsydia dotacji (otrzymywane przez przedsiebiorstwz budżetu, które zwiększają przychody przedsiębiorstw i w rezultacie dochody przedsiębiorstw).

PKB w c«nachczynników produkcf ~ PKB W c«n.chrynkowych - podatki pośrednie + subsydia

PKB może mieć charakter nominalny i realny:

PKB nominalny - występuje wówczas gdy jego wartość liczona jest w bieżących cenach rynkowych

PKB realny - odzwierciedla obliczanie PKB w tzw Cenach stałych z określonego roku przyjętego jako rok

bazowy: odzwierciedla wartość rzeczywistej produkcji finalnej wytworzonej wdanym okresie (roku).

Rozróżnienie to ma znaczenie przy określaniu tempa zmian PKB w pewnym czasie (np. z roku na rok), czyli tendencje świadczą o wzroście gospodarczym, a spadkowe o recesji gospodarczej.

PKB może się zmieniać pod wpływem zmian cen w gospodarce (np inflacja), a także może się zmieniać pod wpływem zmian w fizycznych rozmiarach produkcji.

Stosowanie cen stałych w obliczaniu PKB. zwłaszcza w pewnym okresie czasu, pozwala wyeliminować dokonujący się w tym czasie wpływ wzrostu cen na wartość PKB Widoczne są wtedy faktyczne efekty procesu produkcyjnego

Ceny stałe z danego roku bazowego są stosowane przy obliczaniu wartości PKB w danym (badanym) okresie, czyli fizyczna wiełkość produkcji razy ceny stałe: (fizyczna wielkość produkcji * ceny stałe).