24310

RZEŹBA OKRESU MANIERYZMU

Rzeźba podlegała analogicznym zabiegom stylistycznym jak malarstwo. Podobnie jak w architekturze, wczesne przejawy manieryzmu dostrzec można w rzeźbach Michała Anioła, przede wszystkim w gwałtownie skręconych figurach Nocy i Dnia z grobowca Guliana de Medici we Florencji.

Figura serpentinata - w sztukach plastycznych układ postaci charakteryzujący się silnym, czasem wręcz nienaturalnym, skręceniem ciała, mający na celu nadanie jej lekkości i dynamiki. Taka forma upowszechniła się w manieryzmie włoskim. Do przykładowych dzieł wykorzystujących takischemat należą rzeźby Jeana de Boulogne (Giambologni) (m.in. Porwanie Sabinki, Samson i Filistyn, Alegoria architektury). Spiralny układ ciała swoją genezą sięga antyku, głównie sztuki starożytnej Grecji (np. Dyskobol dłuta Myrona), był również chętnie stosowany w baroku (np. Dawid Gianlorenza Berniniego).

Benvenuto Cellini (1500-71)

Włoch, rzeźbiarz, złotnik, płatn/erz, pisarz (spisał swoją biografię), medalier florencki, manierysta, wiele podróżował, od 1538 w służbie króla Franciszka I w Paryżu,

-    złota solniczka 1540-1543 dla Franciszka I - arcydzieło sztuki jubilerskiej, obecnie w KunsthistorischesMuseum w Wiedniu; ozdobiona figurą Neptuna i personifikacją Ziemi oraz alegoriami czterech pór roku

-    Nimfa z Fontainebleaul543 Luwr - płaskorzeźba do zamku w Fontainebleau

-    Perseusz z głową Meduzy w Loggi dei Lanzi we Florencji 1557

Giovanni da Bolognazw. Giambologna (1529-1608)

rzeźbiarz manierysta florencki, pochodzenia flamandzkiego, od 1561 przebywał we Florencji w służbie Medyceuszy, kształtował swoje rzeźby korzystając ze schematu figura serpentinata, przez co sprawiają wrażenie nie podlegających prawu ciążenia, podejmował tematy historyczne i alegoryczne, w dynamicznych rzeźbach poszukiwał nowych, niezwykłych rozwiązań kompozycyjnych, w których widać tendencje do niepokojenia widza.

-    figura Neptuna bolońskiej studni 1563-67

-    posąg Oceanu z personifikacjami Nilu, Eufratu i Gangesu w Giardino Boboli 1576

-    Porwanie Sabinek w Loggide'Lanzi 1581-83 - wykorzystując schemat ruchu spiralnego, artysta w sposób niezwykle kunsztowny, złączył trzy postacie w taki sposób, że żaden widok rzeźby nie zaspokaja w pełni ciekawości oglądającego, każdy punkt widzenia ukazuje tylko jakąś część przedstawionych figur, zmuszając widza do obejścia rzeźby, do ruchu

-    grupa Herkulesa walczącego z centaurem w Loggide'Lanzi

-    brązowy Merkury biegnący 1564-1580 w Bargello - przedstawia boga unoszącego się wyłącznie tchnieniem wiatru

-    Zwycięstwo Cnoty nad Występkiem