25513

Zajęcia 3

>    ZASADA DEMOKRATYCZNEGO PAŃSTWA POLSKIEGO- istotą definiowania państwowości w polskiej Konstytucji jest art. 1 i 2. Segment państwa prawnego-podstawowy element DPP. Składniki państwa prawnego:

•    Zasada konstytucjonalizmu- porządek ustrojowy w państwie, fundamentalizm zawarty w konstytucji będącej gwarantem praw i obowiązków obywateli; prymat konstytucji w systemie źródeł prawa, gwarancja działania i efektywności państwa.

•    Zasada demokracji konstytucyjnej- zasada gwarancyjna współczesnych demokracji, wyznacznik/granica działania polityków, przedłużenie zasady konstytucjonalizmu. Zasada jest barierą gdy polityk powołuje się na legitymizację, społeczną wolę narodu. Bardzo łatwo można złamać bezpieczeństwo państwa powołując się na dobro wspólne- wtedy działa Trybunał Konstytucyjny (gdy próbuje się naruszać bezp. Obywateli). Przykładem tu może być np. pomysł Kołodka co do wpisywania majątków powyżej 10 tys.. tę informację gromadziłoby państwo- TK „brak pewności instytucji, których gromadzone były by te informacje (możliwość uzyskania danych przez świat przestępczy). Kwestia lustracji (2006)- TK przyznał, że lustracja sama w sobie nie jest niekonstytucyjnym rozwiązaniem (można mieć świadomość, co do przeszłości kandydatów na miejsca publiczne). Ustawy konstytucyjne zniknęły w 1997, ostatnią była Mała Konstytucja w 1992 (o trybie przygotowawczym Konstytucji). Zaporą być może Trybunał Stanu (teraz propozycja zniesienia), wybierany na pierwszym posiedzeniu (połowa to politycznie wybrani ludzie). W jakiejś mierze wymiar sprawiedliwości: sady (szczególnie administracyjne) np. NSA- ochrona demokracji totalnej.

>    ZASADA LEGALIZ MU- wszystkie podmioty w państwie są związane obowiązującym prawem, gdyż jest to prymat jednostki względem państwa (charakter liberalny- art.7 Konstytucji)

•    Falantyzacja prawa- władza wygospodarowuje dla siebie te przestrzenie, które jej nie dano.

•    Konstytucja jest wymiarem kompromisu-UW wymusiła zabezpieczenie wysokości deficytu, PSL- rolnictwo, UW- zabezpieczenia kulturalne- to spowodowało rozrost Konstytucji i jej szczegółowość (np. art 68). Dla bezp.

Państwa władza nie musi być wielka, lecz skuteczna, dlatego trzeba ją ograniczać.

•    Art.31- wolność obywateli, 1997- Krzaklewski wzywanie do niepłacenia podatków z powodu neobolszewickiej Konstytucji, wzywanie do oporu obywatelskiego (art.

31- nic nie może tłumaczyć naruszania praw i obowiązków innych).

>    ZASADA DEMOKRATYCZNEGO PROCESU STANOWIENIA PRAWA- jak pogodzić system prawny z akceptowanymi przez społeczeństwo zasadami i wartościami. Rola preambuły i rozdziału I- odwołanie się do tradycji, wartości, solidaryzmu (my-naród jesteśmy ustrojodawcy- referendum z 1997). Monopol parlamentu na tworzenie aktów rangi ustawowej w normalnym państwie konstytucyjnym. Przedstawiciele suwerena w jego imieniu tworzą prawo- przełamanie monopolu parlamentu w Małej Konstytucji (Rząd mógł wydawać akty z mocą ustawy, musiał to terminalnie i merytorycznie uzasadnić).

Konstytucja z 1997 daje taką możliwość Prezydentowi. Kolejnym przełamaniem jest ludowa inicjatywa ustawodawcza (blisko 20 razy wnoszono takie projekty)- np. ulgi studenckie, ustawa o lasach państwowych, parytety, święto Trzech Króli.

>    ZASADA „lex retro non agit”- retroaktywności w dziedzinie prawa- zakaz takiej praktyki (mówi o tym Banaszak). Nie stosowanie konsekwencji wobec czynów, które w momencie ich wykorzystywania są karalne. 2 przesłanki na odstępstwa- brak absolutyzmu:

•    Jeżeli nowe regulacje są korzystniejsze dla ich adresatów,

•    Inne fundamentalne zasady konstytucyjne np. zasada sprawiedliwości społecznej.