25591

O beta - większa przenikliwość, mniejsza zdolność jonizacji)

0 neutronowe (reakcja jądrowa) - jonizacja pośrednia • promieniowanie elektromagnetyczne - nośnikiem jest fala elektromagnetyczna

0 gamma - większa przenikliwość, mniejsza zdolność jonizacji, jonizacja pośrednia 0 rentgenowskie - bardzo duża przenikliwość (beton), mniejsza zdolność jonizacji, jonizacja pośrednia

aktywiość obiektu - ilość rozpadów na sekundkę. mierzona w bekerelach Bq bekerel -> w produktach spożywczych (Bq/kg lub Bgfl)

Liczba par jonów w jednostce masy - kulomb, rentgen

Ilość przekazanej energii Gy grej (J/kg)

Równoważnik dawki H

H=D*Q*N

Q - rodzaj promieniowania N - warunki promieniowania

Sv siwert

rem (rentgen equivalent to men) lSv = 100 remów

Q =    1 dla X, gamma, beta

10 dla protonów i neutronów 20 dla cząstek alfa

Działanie szkodliwe zależy od:

•    od mocy dawki (wielkość dawki x czas w jakim była pochłonięta)

•    rodzaju promieniowania

•    wielkość napromieniowanego obszaru

•    wrażliwość narządu lub tkanki

•    wieku i ogólnej kondycji osoby

Możliwe mechanizmy:

•    teoria działanie bezpośredniego (teoria tarczy) - promieniowanie trafia w ważny element struktury (DNA) lub grupę chemiczną i wywołuje jonizację, w konsekwencji zaburzenia funkcji i uszkodzenie komórki

•    teoria działania pośredniego (radiolizy wody) - jonizacji ulega głównie woda, cząsteczka trąd elektron i powstaje wolny Jono-rodnik, który jest nietrwały i może ulegać dalszym przekształceniom i w chodzić w reakcje j.w.

radionuklidy

LDso - dawka promieniowania,, która w czasie 30 dni (dla ssaków) powoduje zgon połowy osobników

LDw) dla różnych gatunków.

Nietoperz 15000 rentgenów

Mysz    5000

Szczur    600

Małpa rezus 550

Swinga    400

Pies    300

Grupy radiotoksyczności

Kryterium podziału - największe dopuszczalne stężenie dla ciągłego skażenia przez drogi oddechowe

1.    izotopy o bardzo wysokiej radiotoksyczności:

a. ^Sr, ^?,0Po, ^?10Pb, "^:’Ra, ™Ra itp

2.    izotopy o wysokiej radiotoksyczności