25757

rozumieniu nauk przyrodniczych, związek ten ma charakter normatywny - polega na przypisaniu w określonych okolicznościach sankcji wobec określonych zachowali)

•    dla Kelsena noimy prawne miały charakter norm sankcjonujących, tzn. przypisujących określone sankcje do określonych zachowali, interesowały go głównie systemy norm prawnych, a nie pojedyncze normy - uważał, że system jest dynamiczny, tzn. nie zamknięty, może w nim stale norm przybywać

•    wprowadził pojęcie „normy podstawowej”, normy domyślnie akceptowanej dla danego systemu prawnego (taka nonna mogłaby być zastosowana podczas wprowadzania konstytucji, obowiązywanie konstytucji musi przecież opierać się na jakiejś normie)

1 Keisen o demokracji i sprawiedliwości:

•    uważał, że demokracja jest jedyną formą państwa, w której możliwy jest pluralizm przekonali

•    miał świadomość, że nawet większość może się myli, ale mimo to bronił demokracji, ponieważ sądził, że jako jedyna forma gwarantuje ona kompromis różnych racji

•    był surowym krytykiem zarówno komunizmu jak i faszyzmu, które określał jako dyktaturę partii

•    ideałem sprawiedliwości Kelsena były: sprawiedliwość wolności, sprawiedliwość pokoju, demokracji, sprawiedliwość tolerancji

1 L.L.Fuller -

a Ivon Luvois Fuller: (1902-1978), profesor prawa, wykładowca na Uniwersytecie Harvarda, autor książki pt. „Moralność prawa”.

•    poglądy Fullera:

•    krytyk pozytywizmu prawniczego

•    prawo definiował jako „próbę podporządkowania ludzkich zachowali pewnym zasadom”

•    daleki był od uznania, że poznanie prawa to jedynie poznanie rzeczywistości

•    Fuller uważał, że prawo, aby mogło być w ogóle prawem, musi spełnić określone warunki te warunki początkowo określił jako zasady eunoinii (dobrego porządku), potem jednak nazwał je formalnym prawem natury bądź wewnętrzną moralnością prawa

•    prawo powinno:

1    być ogólne - uniwersalne

2    być ogłoszone, tzn. normy prawa powinny być znane

3    dotyczyć zdarzeń pizyszłych, nie zaś przeszłych

4    być jasne, tzn. zrozumiałe w swoich sformułowaniach

5    być niesprzeczne, tzn. nie może wymagać zachowań sprzecznych

6    być możliwe do spełnienia - nie może nakazywać zachowali niemożliwych do zrealizowania

7    być stabilne, tzn. nie powinno zmieniać się zbyt często

•    wszelkie działania urzędowe, wg niego, winny być zgodne z ustanowionym prawem

•    dla Fullera „wewnętizna moralność prawa" jest warunkiem koniecznym istnienia porządku prawnego, jest prawem naturalnym, które trzeba spełnić, żeby prawo w ogóle istniało

Koncepcje prawa natury po 1945 r.