2643

Arystoteles był mniej precyzyjny. Stwierdzał, że państwo powinno być tak ludne, aby możliwe było swobodne rozkoszowanie się czasem wolnym. W nadmiarze ludności widział biedę i społeczne niedomagania. Wśród środków zaradczych wymienił porzucanie dzieci i przerywanie ciąży.

3.    Prawa rzymskie przyznawały szczególne przywileje rodzinom wielodzietnym, a karały bezdzietnych.

4.    Pierwszą próbę sformułowania zwartej teorii rozwoju ludności w powiązaniu z rozwojem ekonomicznym podjął Malthus. Wg niego liczba ludności wzrasta w postępie geometrycznym i podwaja się co 25 lat, a produkcja żywności w postępie arytmetycznym. Epidemie i głód będące następstwem dysproporcji między wzrostem liczby ludności i środków żywnościowych miały zdaniem tego badacza spełniać rolę naturalnego regulatora utrzymującego stan liczby ludności w granicach na które zezwalają istniejące środki żywności. Rozróżniał on 2 rodzaje oddziaływania umożliwiającego utrzymanie liczby ludności na właściwym poziomie.

Środki prewencyjne to:

-    opóźnienie wieku zawierania małżeństw

-    dobrowolny celibat (zwłaszcza wśród ubogich)

Pozytywne przeszkody skracające długość życia:

epidemie wojny klęski głodu

Z jego nazwiskiem związane są 2 pojęcia:

a)    maltusjanizm - opowiada się za ograniczeniem tempa przyrostu ludności na drodze przeszkód represyjnych i prewencyjnych

b)    neomaltusjanizm - opowiada się za ograniczaniem tempa przyrostu ludności za pomocą regulacji urodzeń

• Współczesne teorie ludnościowe

W latach 40-tych Thompson podjął próbę uogólnienia przemian demograficznych jakie dokonały się w Europie w formę teoretycznego modelu trzech typów sytuacji uwzględniającego tylko poziom współczynników urodzeń i zgonów.

Współcześnie najczęściej cytowany jest model 4-fazowy:

2