bardziej niż fermentacja.
Proces redukcji azotanów (denitryfikacja) jest najpopularniejszy; częściowa do azotynów, całkowita do amoniaku i azotu cząsteczkowego. Częściowa daje związek silnie toksyczny - azotyn i w wodzie, glebie natychmiast podlega on dalszej przemianie (redukowany w denitryfikacji całkowitej lub udeniany przez bakterie nitryfikacyjne). W odizolowanym środowisku (np. w jelicie) są bakterie zdolne do denitryfikacji częściowej (np. E.coli), ale brak zdolnych do dalszego rozkładu. Azotyn może być wchłaniany, łączy się z hemoglobiną i dochodzi do zatrucia.
Siarczany to jedno z głównych źródeł H2S. Gromadzi się w przydennych warstwach wody lub w morzach w głębszych warstwach.
Węglany też mogą być biorcami elektronów. Ulegają redukcji do metanu. Proces ten wywołują bakterie metanowe, gł. w mułach dennych, zalanych wodą glebach, błotach, gdzie są warunki beztlenowe. Redukcja węglanu na metan towarzyszy oddychaniu, w któiym substratem są kwasy tłuszczowe. Źródło metanu - gaz błotny. Może ulegać samozapaleniu. Podobnie powstaje metan w żwaczu przeżuwaczy.
W komórce bakteryjnej zachodzą procesy syntezy - najpierw monomerów, a z nich polimerów. Synteza ta rozpoczyna się od określonego etapu, jakiegoś związku organicznego (np. metanol, mrówczan) lub nieorganicznego (np. CO2). Organizmy zdolne rozpocząć syntezę od związku nieorganicznego to autotrofy. Przyswajają węgiel dzięki obecności barwnika - bakteriochlorofilu (światło słoneczne jako źródło energii). Są to bakterie fotosyntetyczne. Druga grupa autotrofów przy przyswajaniu węgla korzysta z energii z utlenienia związków nieorganicznych (H2S, tiosiarczany, sole amonowe) - chemoautotrofy. Maja zdolność syntezowania związków złożonych. Autotrofy są wyłącznie w środowiskach naturalnych (glebie, wodach), nigdy jako pasożyty lub symbionty człowieka (zwierząt). Ważne w krążeniu S, N w biosferze. Biorą udział w procesach glebowych, etapach samooczyszczania się wód. Organizmy, które potrzebują do życia choćby jednego prostego związku organicznego, to heterotrofy. W skład pokarmu wchodzi związek organiczny wytworzony przez inny organizm - cudzożywność. Bakterie prototroficzne - wystarcza im jeden prosty związek organiczny (kwas octowy, metan, glicerol) w pokarmie; auksotroficzne -wymagają związków o bardzo skomplikowanej budowie chemicznej (aminokwasy, witaminy, białka surowicy). Prototrofy są powszechne w przyrodzie jako saprofity, powodują rozkład martwej substancji organicznej. Auksotrofy to zarazki o pasożytniczym tiybie życia (też chorobotwórcze).
Zjawiska te zachodzą przez cały okres życia komórki. Nie jest łatwo je rozdzielić, ale są niezależne od siebie. Rozmnażają się przez podział prosty komórki. Tylko niektóre, np. nitkowate, mogą rozmnażać się przez fragmentację nitek lub przez wytwarzanie na konidioforach tworów -konidiów, a z nich formy wegetatywne (Streptomyces). Nieliczne rozmnażają się przez pączkowanie. Częstodiwość podziału jest charakterystyczna dla danego gatunku, ale może być też różna u różnych szczepów. Na długość tego okresu wpływają też warunki środowiska. W optymalnych warunkach podziały zachodzą co 20-40 minut, prątki gruźlicy 10-20 godzin. Trudno to prześledzić in vivo, znacznie rzadziej niż in vitro. Zachodzi replikacja - odtworzenie DNA nukleoidu. Nie wiadomo co reguluje podział, jakie są mechanizmy sterujące. Wyróżnia się etapy: powstanie inicjatora, początek replikacji chromosomu, podwojenie chromosomu, zakończenie replikacji, oddzielenie cliromosomu, powstanie białek i przegrody, podział komórki na dwie potomne. W' tworzeniu przegrody różną rolę ma ściana - wgłębia się w rejonie podziału i posuwa do wnętrza komórki. U Gramm+ dużą rolę mają mezosomy. Następuje separacja komórek. U niektórych bakterii nie ma całkowitego podziału —>powstają formy nitkowate lub inne układy komórek. U niektórych są autolizyny lizujące ścianę komórkową i komórki rozpadają się.
W' DNA różnych organizmów jest różny stosunek procentowy zasad (w % G i C), np. u E.coli 52%, Clostridium 40%, Actinomyces 74%. Jest to wykorzystywane w systematyce drobnoustrojów.