mówienie.
Tkwiące w dziecku zarodki tych zdolności trzeba rozwijać . Najbardziej kształcące wydaje się liczenie (jako nieomylne) stąd przypisywał wielką rolę rachunkom; mierzenie które wymaga uczenia dzieci rysunków i początków geometrii oraz mówienie, czyli słowo, które
potrzebuje wprawy w poprawnym wyrażaniu się , w nazywaniu stąd potrzeba ćwiczeń w mówieniu i czytaniu; pomocny tu jest także śpiew.
Z tej koncepcji uczenia się rozwijał Pestalozzi cały program początkowego nauczania. Przestrzegał jednak przed koncentrowaniem się na kształceniu umysłu.
Wiedza musi wyrastać z człowieka, i w parze z jego wprawą , z rozwojem jego organów oraz wiązać się ze wzrostem jego praktycznych zręczności i umiejętności.
W kształceniu mpralnym i ręligijnym kładł nacisk na rozwój takich uczuć jak: miłość , ufność wdzięczność i posłuszeństwo, które rozwijają się w sercu ludzkim pod wpływem czułości macierzyńskiej. One później przekształcają się w uczucia moralne i religijne.Tą drogą człowiek dochodzi do poznania i umiłowania Boga.
Działalność pedagogiczna Pestalozziego wywarła ożywczy wpływ na myśl pedagogiczną Europy.
Do trzech podstawowych tez można sprowadzić wagę i znaczenie jego działalności:
Wywołał głębokie zainteresowanie edukacją elementarną , oświatą ludu i nauczaniem początkowym.
Wprowadził do pracy szkoły porządek logiczny, opierający się na znajomości psychicznego rozwoju dziecka, a postrzeganie (poglądowość ) uczynił punktem wyjścia i podstaw szkolnej nauki;
Przekonał nauczycieli o konieczności i potrzebie pobudzania i rozwijania samodzielności uczniów.
Szkole elementarnej nadał kierunek ogólnokształcący, prowadzący do pełnego rozwoju wszystkich sił moralnych, fizycznych i umysłowych dziecka, a nie zacieśniający się do praktycyzmu związanego z nauką czytania, pisania i rachunków oraz przygotowaniem do wyuczenia się jakiegoś zawodu.
JAN FRYDERYK HERBART (1776 1841)
Pedagogika według niego jest dyscypliną naukową , bo ma swój przedmiot badań , własne cele badawcze, swoistą metodologię i własną terminologię .
Stara się stworzyć system pedagogiki naukowej. Opiera ją nie na potocznej mądrości życiowej i nie na tradycji, ale na naukach pomocniczych: na etyce i psychologii.
Etyka - wyznaczać miała cel kształcenia
Psychologia - wskazywała drogę i środki pozwalające na realizację celu.
Obydwie te dyscypliny były częścią składową filozofii humanistycznej, którą Herbart dzieli na teoretyczną i praktyczną
Filozofia teoretyczna - obejmuje sądy stwierdzające, że: coś jest. albo nie jest. Do niej zalicza logikę i metafizykę . która stara się odpowiedzieć na pytanie: czym jest to. co jest ? Na metafizyce budował swoją psychologię .
Filozofia praktyczna - obejmuje estetykę (teorię tego: co się podoba lub nie podoba) oraz etykę (teorię tego: co jest dobre lub zle moralnie).
Pomiędzy filozofią teoretyczną i praktyczną nie ma wspólnych założeń . Miedzy nimi jest przepaść .
Nauczyciel ma wychowywać człowieka, czyli wcielać wartości etyczne (moralne) w to, co jest dane, tzn. w psychikę jednostki ludzkiej.
Chcąc tego dokonać trzeba zbudować most nad przepaścią odcinając filozofię teoretyczną od praktycznej. Do zbudowania tego mostu powołane są wg Herbarta trzy dyscypliny: religia, polityka i pedagogika. On skoncentrował się na pedagogice.
2- Ety to - jego etyka wyróżnia 5 idei moralnych:
a) Idea wewnętrznej wolności - to zgodność woli z oceną etyczną , to nakaz moralny: jeżeli chcesz osiągnąć wolność wewnętrzną , to postępuj zgodnie ze swoimi przekonaniami
b) Idea doskonałości - zachęca wolę do rozwijania jej siły, wytrwałości i odwagi
c) Idea życzliwości - ma charakter społeczny, jest nakierowana na innych; mówi o jakościowym stosunku człowieka do innych ludzi
d) Idea prawa - dotyczy sporów, poszukiwania zgody; występuje wtedy, gdy np. dwie wole (lub więcej) roszczą sobie pretensję do tego samego przedmiotu
e) Idea słuszności - wymaga uznania cudzej krzywdy i domaga się jej naprawy,