27305

Astenosfera - hipotetyczna warstwa płaszcza ziemskiego, położona na głębokości od 100 do 400 km pod powierzchnią Ziemi.

Materiał skalny w warstwie astenosfeiy jest częściowo stopiony, ma lepkość większą niż lepkość litosfery oraz jest plastyczny.

Według najnowszych badań geofizycznych kontynenty są zakorzenione do głębokości około 400 km, co wyklucza istnienie ciągłej warstwy astenosfery.

Według teorii tektoniki płyt mchy konwekcyjne astenosfery w astenosferze powodują przemieszczanie płyt tektonicznych i wędrówkę kontynentów. Astenosferę od jądra Ziemi odgradza mezosfera-

Ruchy izostatyczne dotyczą pionowego ruchu płyt litosfery lub ich części. Powstają w wyniku zaburzenia równowagi izostatycznej (patrz:izostazjal spowodowanej przez nacisk bądź odciążenie dużych mas (np. lądolódl. Skorupa dążąc do równowagi, wykonuje pionowe ruchy względem leżących obok siebie mas. Teoria izostazii została wprowadzona pod koniec XIX wieku przez amerykańskiego geofizyka E.C. Duttona.

Ruchy izostatyczne są powodowane przyczynami zewnętrznymi, które doprowadzają do zaburzenia równowagi izostatycznej, w jakiej znajduje się sztywna litosfera unosząc się na plastycznej astenosferze. Do takich przyczyn możemy zaliczyć rozwój i zanik lądolodów, akumulację osadów w zbiornikach oceanicznych.

fŁ

Trzęsienie ziemi - gwałtowne rozładowanie naprężeń nagromadzonych w skorupie ziemskiej, w wyniku przejściowego zablokowania mchu warstw skalnych poruszających się wzdłuż linii uskoku. Uwalniająca się przy tym energia w około 20-30% rozchodzi się w postaci fal sejsmicznych, z których część dociera na powierzchnię Ziemi w postaci niszczących fal powierzchniowych.

l-.picentrum trzęsienia ziemi określa się miejsce na powierzchni ziemi, położone bezpośrednio nad ogniskiem wstrząsu. Punkt ten oznacza miejsce, gdzie fale sejsmiczne rozchodzące się z ogniska we wszystkich kierunkach najszybciej osiągają powierzchnię. Zazwyczaj właśnie w epicentrum fale posiadają największą siłę niszczącą i wprawiają podłoże w największy stopień wibracji (jest to tzw. obszar cpiccntralny). Nie stanowi to jednak reguły, gdyż intensywność wstrząsów w dużej mierze zależy od uwarunkowań geologicznych i rodzaju podłoża (np. położenie miasta na terenie bagnistym znacznie intensyfikuje drgania).

Hipocentrum to położone w głębi Ziemi źródło rozchodzenia się fal sejsmicznych, czyli ognisko trzęsienia ziemi. Prostopadle nad hipocentrum, na powierzchni Ziemi, znajduje się epicentrum.

sejsmiczne - obszary, na których odczuwalne trzęsienia ziemi są zjawiskiem niemal codziennym;

Wyróżnia się dwie główne strefy sejsmiczne Ziemi: