Miasta i Krainy Starożytnego Egiptu
Kusz - starożytna kraina położona na południe od II katarakty Nilu (obecnie północny Sudan). Podbita w XVI-XIV wieku p.n.e. przez Egipt (czasy XVIII dynastii) uległa częściowo kulturze egipskiej. W I tysiącleciu p.n.e. samodzielne królestwo ze stolicą w Napata. następnie (od III wiek p.n.e.) w Meroe.
Wiek XIV pne. Faraonowie XVIII dynastii zmuszeni byli do odpowiedniego zreorganizowania systemu administracyjnego w swym wiełkim imperium. W Nubii wprowadzili scentralizowane rządy. Podzielili Nubię na dwa wilększe obszary. Na terytorium Wawat, które odpowiadało Nubii właściwej i na terytorium Kusz. które rozciągało się od drugiej do czwartej katarakty. Całością zarządzał urzędnik egipski o tytule: .Królewski syn z Kusz".
Po 27 p. Chr., za panowania cesarza Augusta, Kuszyci. w liczbie 30 000 ludzi, uderzyli na Egipt (znajdujący sie wówczas pod okupacją rzymską). Zajęli Elefantynę, Syene i File. Jednak ich sukcesy nie trwały długo. Prefekt Petroniusz odbił miasta i ścigał Kuszytów aż do Napaty, którą zdobył szturmem.
Memfis - grecka nazwa jednego z najważniejszych miast starożytnego Egiptu, stolicy w epoce Starego Państwa (lll-VIII dynastia).
Wedle Herodota miasto Memfis miało zostać założone przez Menesa, który zjednoczył Dolny i Górny Egipt i stał się pierwszym władcą zjednoczonego Egiptu. Menes miał wznieść tamę, by chronić miasto przed wylewami Nilu. Następca Menesa polecił zbudować, jak pisze Herodot, pieiwszy pałac w mieście.
Nazwa Memfis pochodzi od nazwy piramidy Pepiego I Men-nefer ("Doskonałe Trwanie") i używana była na określenie całego miasta od czasów XVIII dynastii. Najstarsza nazwa miasta brzmiała Inebu-hedż ("Biały mur*), zapewne od mum królewskiej rezydencji. W czasach Średniego Państwa Memfis określano nazwą Anch-taui ("Którym żyją Oba Kraje", tj. Egipt), co podkreśla położenie Memfis dokładnie na granicy między Górnym i Dolnym Egiptem (doliną i deltą Nilu).
Pozostałości Memfis znajdują na zachodnim brzegu Nilu, ok. 20 km na południe od Kairu (w pobliżu wioski Mit Rahina). Dzisiaj z tego wielkiego w starożytności miasta nie pozostało prawie nic. Wdąż dobrze widoczne ślady dawnej świetności to jedynie kolosalne posągi Ramzesa II oraz alabastrowy sfinks, prawdopodobnie tego samego władcy.
Główną budowlą Memfis była świątynia boga Ptaha, w czasach Nowego Państwa zwana Hut-ka-Ptah ("Siedziba ducha Ptaha"), od której to nazwy ma pochodzić, wedle niektórych badaczy, grecka nazwa całego kraju - Aigyptos, a zatem i nasz Egipt. Świątynię, istniejącą od czasów Starego Państwa, rozbudowywali kolejni władcy aż po Epokę Późną. Na południowy wschód od świątyni zlokalizowano mniejsze budowle kultowe oraz królewski pałac Merenptaha, \Madcy XIX dynastii.
O znaczeniu miasta świadczyć może nekropola memficka, ciągnąca się na przestrzeni ponad 30 km na krawędzi pustyni. Nekropola obejmuje, idąc od południa (nazwy pochodzą od współcześnie istniejących wiosek arabskich):
Aleksandria
Przypuszczalnie miasto założył Aleksander Macedoński w 332 roku p.n.e.. Jednak według opublikowanego w "New Scientist" artykułu autorstwa Ałaina Verona i współpracowników z Uniwersytetu Paula Cezanne'a w Aix-en-Provence, miasto istniało już od około 2686 roku p.n.e., a Aleksander jedynie doprowadził do rozwoju miasta i nazwał je swoim imieniem.