Strefowość pionowa i pozioma gleb występuje wraz ze strefowością klimatu.
2. R E L I K F - rzeźba teram jako czynnik bierny wpływa na inne czynniki:
a) erozję
b) klimat i roślinność
c) obieg wody w glebie
Wyróżnia się morfologiczne typy krajobrazowe. Decydują tu: rozpiętość i częstotliwość różnic wysokości względnych.
Wyróżnia się:
Typ równikowy- wahania wysokości względnych na długości 2 km nie przekraczają 200m Typ górski- wahania wysokości względnych>200m, góry to terai położony ponad 30Qm npin
Na podstawie wymiarów przestrzauiych fonn wyróżnia sie: Makro
Zmiany na przekroju km Pionowe zróżnicowanie ponad lOm
Mezo
Zmiany na przekroju setek m Pionowe zróżnicowanie l-10m
Mikro
Formy reliefu, gdzie zachodzą drobne zmiany na powierzchni do kilkudziesięciu m Zróżnicowanie wysokości względnych < Im
FORMY RELIEFU:
• płaskie- nie zakłócają mchu wody
• wypukłe- dobry spływ
• wklęsłe- gromadzenie się wody
Rzeźba jest czynnikian statycznym Zmiany są dość powolne- człowiek może zmiauac mezo i makrorelief z niekorzystnego na korzystny
3. W ODA -czynnik decydujący o powstawaniu niektórych aleb:
NAPŁYWOWE:
• Mady
• Gleby deluwialne - proces dcluwialny (spłukiwania)
HYDROMORFICZNE:
• Gleby glejowe - proces glejowy - okresowa stagnacja wód gruntowych na określonej głębokości (obecność Fe:*i Feł* nadaje tej glebie specyficzny kolor)
• Gleby torfowe - są glebami organicznymi, gdzie podłoże nie odgrywa prawie żadnej roli (jedynie przepuszczalność); roślinność torfotwór cza (hydrofilna): mchy. turzyca, trzcina, tatarak, czarna olcha
4. ORGANIZMY ŻYWE- najważniejszy czynnik
• drobnoustroje
• organizmy rośliiuie
• organizmy zwierzęce
Organizmy żywe wpływają na: