28070

Jest to zjawisko pożyteczne, jeśli zależy nam np. na stłumieniu drgań lub hałasu; można w tym celu wykorzystać polimery lub miękkie metale (np. ołów), które odznaczają się dużą zdolnością tłumienia (dużymi stratami związanymi z asprężystością). Często jednak tłumienie jest niepożądane - np. sprężyny i dzwony są wykonywane z materiałów o małej zdolności tłumienia (ze stali sprężynowych, brązów, szkła).

Wykresy obciążenie-wydłużenie dla materiałów niesprężystych (plastycznych)

Prawie wszystkie materiały odkształcone więcej niż ok. 0,001 (0,1%) stają się w tym zakresie niesprężyste; większość materiałów technicznych odkształca się plastycznie, co powoduje trwałą zmianę ich kształtu Podczas obciążania metal ciągliwy (np. miedź) rozciąga się. Wykres obciążenie-wydłużenie podczas rozciągania. Jeśli materiał obciążymy przez ściskanie, wykres siła-przemieszczenie dla małych odkształceń jest prostym odwróceniem wykresu - rozciągania, natomiast dla dużych odkształceń różni się od wykresu rozciągania. Gdy próbka jest coraz bardziej ściskana, staje się krótsza i grubsza, zachowując swoją objętość, a siła konieczna do wywołania jej odkształcenia rośnie. Brak takiego zjawiska niestabilności jak tworzenie szyjki sprawia, że próbka może być ściskana nieograniczenie do czasu wystąpienia gwałtownych pęknięć próbki lub odkształcenia plastycznego płyt ściskających.

Krzywe naprężenie rzeczywiste-odkształcenie dla plastycznego płynięcia

Różnice między wykresami rozciągania i ściskania wynikają wyłącznie ze sposobu przedstawienia wyników badań. Jeśli narysujemy wykres w układzie obciążenie (siła) podzielone przez aktualną powierzchnię przekroju próbki A - wydłużenie lub ściśnięcie, to będą one do siebie bardzo podobne. Innymi słowy, na osi pionowej wykresu (rzędnej) zaznaczamy naprężenie rzeczywiste. W ten sposób uwzględniamy zachodzące podczas badania zmiany przekroju próbki - zmniejszanie podczas rozciągania oraz zwiększanie w czasie ściskania.

Mimo wszystko, te dwa wykresy nie w pełni się pokrywają, jak to widać na rys. 8.7. Dzieje się tak dlatego, że przemieszczenie (na przykład) u = 10/2 -podczas rozciągania (wydłużenie) i podczas ściskania (ściśnięcie) prowadzi do różnych odkształceń; w przypadku rozciągania będzie to wydłużenie próbki od lo do 1,5 10, a w przypadku ściskania ściśnięcie od 10 do 0,5 10

Materiał w próbce ściskanej zostanie znacznie bardziej odkształcony plastycznie niż materiał w próbce rozciąganej i trudno oczekiwać, aby był on w tym samym stanie lub odznaczał się taką samą zdolnością do odkształcenia plastycznego. Poprawne porównywanie materiału w tych dwóch stanach jest możliwe tylko wówczas, gdy bierzemy pod uwagę