28409

■    WG o katolicyzmie - „Jestem po prostu za tym, aby cokolwiek się dzieje w naszym życiu duchowym działo się to w sposób możliwie najgłębszy i najrzetelniejszy”; sztuka porozumienia z katolicyzmem

■    „Do mnie prawie zawsze sztuka przemawia silniej, gdy objawia się w sposób niedoskonały, przypadkowy i fragmentaryczny”

■    „Piszę ten dziennik z niechęcią. Jego nieszczera szczerość męczy mnie. Dla kogo piszę? Jeśli dla siebie, dlaczego to idzie do druku? Jeśli dla czytelnika, dlaczego udaję, że rozmawiam ze sobą? Mówisz do siebie tak, żeby cię inni słyszeli? [...] to fałsz tkwiący w samym założeniu mego dziennika”

■    „Pisanie nie jest niczym innym, tylko walką, jaką toczy artysta z ludźmi o własną wybitność”

■    WG oskarżany na łamach prasy emigracyjnej o egotyzm, nadmierny indywidualizm, zgrywanie się, drwienie ze świętości; sam WG przyznaje się do zarozumiałości i pychy, lubi pisać o sobie, lubi skupiać się na sobie

■    „W moim pojęciu znaczenie dzieła zależy tyleż od tego, kto czyta, co od tego, kto pisze”

■    życie - starzenie się, powolne umieranie, odcięcie od piękności; wdzięk życia staje się nam niedostępny

■    problem literatury emigracyjnej - nadmiar wolności, paraliż duchowy; poezja emigracyjna -poezja wspomnień, żalu, odwrotu, ucieczki, materializacji

■    problemy finansowe w Argentynie

■    WG - zwolennik prawdy w odbiorze sztuki, atakuje „podziwianie" i konformizm

■    emigracja - „Nie winię nikogo, gdyż to nie ludzie winni, a sytuacja”

■    Ślub - „sama wyzwalająca się teatralność istnienia, luźne wyładowanie wyobraźni, wyładowanie duszy brzemiennej niejasnym przeczuciem nadchodzących czasów, nabożeństwo przyszłości”

■    ,,’Ja’ nie jest przeszkodą w obcowaniu z ludźmi, ‘ja* jest tym, czego ‘oni’ pożądają. Idzie jednak o to, aby ‘ja’ nie było przemycane, jak towar zakazany. Czego nie znosi ‘ja’? Połowiczności, lękliwości, wstydliwości”

■    konieczny niekrępujący stosunek do języka, „stylista współczesny musi mieć wyczucie języka jako czegoś nieskończonego i w ruchu, nie dającego się opanować”

■    „historia literatury [...] Owszem, ale dlaczego historia tylko dobrej literatury? Zła sztuka może być bardziej charakterystyczna dla narodu. Historia grafomanii polskiej więcej może powiedziałaby nam o nas niż historia Mickiewiczów i Prusów”

■    problem krytyki literackiej, fachowego krytyka - „balast intelektualny do reszty przytłacza w nim bezpośrednie, intuicyjne odczucie”, „krytycy to prawie zawsze drugo- i trzeciorzędni literaci, pasożyci, ‘sędziowie sztuki”’; „pisać o literaturze jest łatwiej niż pisać literaturę”, rady dla kiytyka: nie sądź, opisuj tylko swoje reakcje, nigdy nie pisz o dziele ani o autorze, tylko o sobie w konfrontacji z dziełem albo z autorem - „O sobie wolno ci pisać”

■    technika pisarska WG - szyfr, sceny kluczowe, metafory, symbole

■    „Ci, którym dano prawo do wyższości, nie mają prawa do równości”

■    rozważania o komunizmie, WG twierdzi, że prawdziwą walką z kominizmem jest „wzmocnienie jednostki przeciw masie”

■    konieczność równowagi między ludzkością a pojedynczym człowiekiem

■    „Jest to dziennik piywatny, gdzie idzie zawsze i tylko o sprawy osobiste, gdzie pragnę bronić mej osoby i wyrobić jej miejsce wśród ludzi”

■    cel - naprawdę i bezwzględnie być sobą, walczyć o swoja osobowość, własne „ja”

■    „Ostateczną instancja dla człowieka jest zawsze człowiek, nie zaś żadna wartość absolutna”