3142

i niemieckiej produkcji węgla i stali wspólnej wysokiej Władzy". Miało to stanowić pierwszy krok na drodze do szerszej federalizacji europejskiej i gwarancję ..zmiany przeznaczenia obszaru, będącego tak długo siedliskiem zbrojeń i ich stalą ofiarą". Projekt ten, który natychmiast zyskał miano „planu Schumana", przewidywał obalenie barier celnych i zespolenie rynku dwóch wielkich dziedzin produkcji w sześciu państwach: Francji. RFN. Włoszech, Belgii, Holandii i Luksemburgu. 18 kwietnia 1951 r. podpisały one układ w sprawie utworzenia Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali. W objętych regulacją dziedzinach układ zrównywał RFN z pozostałymi sygnatariuszami i realizował ich pojednanie wzajemne, pozostawiając wszakże otwartym trzeci komponent tryptyku Schumana, tzn. kwestię bezpieczeństwa. Dokonane kroki wywołały gorące polemiki we Francji i RFN. Jednakże parlamenty wszystkich zainteresowanych państw ratyfikowały układ (od października 1951 do czerwca 1952 r.) i w lipcu 1952 r. wszedł on w życie.

Równoległe z przygotowaniami do sformalizowania „planu Schumana" i realizacji uzgodnień nowojorskich rząd francuski podjął wojskowy aspekt swego bezpieczeństwa ze strony RFN. Nie mogąc oprzeć się militaryzacji RFN, dążył do „roztopienia" jej sił zbrojnych w „armii europejskiej". Wobec opinii publicznej potrzeba militaryzacji państwa bońskiego była uzasadniana tworzeniem w NRD Policji Ludowej. Powoływano się także na „pustkę wojskową" w Europie Zachodniej w czasie wojny koreańskiej. Teza ta miała jednak licznych przeciwników w samej Francji i w krajach sąsiednich. Również w RFN przeciwstawiali się jej nie tylko komuniści, lecz także socjaldemokraci (Kurt Schumacher) i wpływowi działacze protestanccy (Marlin Niemtiller). W takiej sytuacji rząd francuski odrzucił możliwość przyjęcia RFN do NATO; premier Rene Pleven wystąpił (24 października 1950 r.) z inicjatywą utworzenia „armii europejskiej", w której znajdowałyby się jednostki niemieckie. Celem „planu Plevena" było zapobieżenie utwor7xniu niemieckiej arntii narodowej przy jednoczesnym wykoraystaniu-zgodnie z intencjami amerykańskimi -potencjału wojskowego RFN.

Chociaż początkowo amerykański wysoki komisarz w RFN Jolin McCloy był mu przeciwny, „plan Plevena" spotkał się z gorącym przyjęciem Waszyngtonu Jego entuzjastą okazał się naczelny dowódca wojsk NATO gen. Dwight Eisenhower. Jednakże ro~nowy na temat utworzenia

IV. Szcryt i przesilenie „zimnej wojny" w Europie (1949 -1955) 79 „arnui ewopejskiej" trwały bardzo długo (luty - lipiec 1951 r.). Dopiero 24 lipca 1951 r. zdoiano uzgodnić pierwszy projekt odpowiedniego ukiada Najwięcej sporów wywoływały sprawy fom~y władzy ponadnarodowej, szczebla integracji sił niemieckich i podziału obciążeń. Wielka Brytania w tych rozmowach nie uczestniczyła, ponieważ Londyn generalnie odrzucał możliwość uznania struktw ponadnarodowych. Na rzymskiej sesji Rady NATO w listopadzie 1951 r. również Belgia, Holandia i Luksembwg odmówiły rezygnacji z suwerenności nad własną armią Po dtuższych rokowaniach w maju 1952 r. doszło do podpisania układów, które faktycznie rozpoczęły militaryzację RFN. 26 maja ministrowie Dean Acheson, Anthony Eden i Robert Schuman oraz kanclerz Konrad Adenauer podpisali w Bonn układ ogólny o stosunkach między RFN a trzema mocarstwami. Znosił on statut okupacyjny, likwidując Wysoką Komisję Sojuszniczą i zapowiadając nawiązanie stoswików dyplomatycznych z RFN. Przekazując Republice Federalnej „pełnię władzy" w polityce wewnętrznej i zagranicznej, zobowiązywał ją jednocześnie do udziału w „armii europejskiej". Wojska trzech mocarstw zachodnich miały nadal stacjonować w RFN; dowódcy tych wojsk zachowali prawo podejmowania wszelkich kroków w razie „bezpośredniego zagrożenia" podległych im wojsk, „naruszenia porządku" w RFN lub napaści na nią lub na Berlin Zachodni. Obce garnizony miały pozostać „aż do pokojowej normalizacji i