c) między rodzicami a dziećmi o zrzeczenie się spadku
-> chodzi o zaspokojenie przyszłego roszczenia
Prawo zobowiązań
1 Charakterystyka zobowiązań w prawie feudalnym
• można powiedzieć o kanonicznej teorii umów, o umocnieniu zobowiązań o odpowiedzialności w prawie feudalnym
• a także o najważniejszych źródłach umowy:
1) umowa formalna - uroczysta przysięga (ślubowanie wiary) że się dokona czegoś w przyszłości + wręczenie jakiegoś przedmiotu (np. wadia)
2) umowa realna - opiera się na traditio (jedna ze stron musi dać coś drugiej)
3) umowa konsensualna - brak wymogu wręczenia rzeczy
1 Umocnienie - utwierdzenie umów
1 Utwierdzenie - służyło powstaniu odpowiedzialności prawnej -decydowało o ważności i zaskarżalności umowy:
• przysięga
• litkup - poczęstunek towarzyszący zawarciu umowy
• przybicie rąk - podanie wzajemne rąk i przecięci ich przez świadków
• zadatek - w postaci sumy pieniężnej na dowód zamiaru dotrzymania umowy, przy umowach realnych przyjęcie zadatku rodziło zobowiązanie wydania rzeczy lub ceny (na jej poczet zaliczano zadatek, który przepadał w razie odstąpienia od umowy)
• za kład nictwo - oddanie jakiejś osoby jako zakładnika, na którego przechodziła odpowiedzialność za wykonanie zobowiązania
1 Umacnianie umowy - miało stworzyć gwarancję wykonania przez dłużnika zobowiązania:
• zakład (kara, wadium) - ustanawiały go strony (z. umowny) lub sąd (z. urzędowy, sądowy), lub wynikał ze zwyczaju (z. zwyczajowy) - opiewał na sumę pieniężną, należał się obok świadczenia głównego w razie braku terminowego świadczenia, należał do tego, kto go ustanowił
• rękojemstwo - na pocz. osłabiona forma zakładnictwa, z czasem poręczyciel był pośrednikiem między wierzycielem i dłużnikiem, którego miał skłonić do wykonania świadczenia (XV w.), potem rękojmia świadczył dług tylko gdy dłużnik go nie uiścił, miało charakter akcesoryjny, dłużnik miał obowiązek zwrócić rękojmi nakłady
• zastaw - najważniejsza forma umacniania umowy
• załoga - XIII-XIV w., w razie niewykonania świadczenia dłużnik (rękojmia) miał przybyć z określonym orszakiem do gospody i przebywać tam („leżeć") na własny koszt do zaspokojenia wierzyciela, mógł też przebywać wierzyciel na koszt dłużnika
• łajanie - wśród rycerzy, w razie niewykonania świadczenia można było publicznie lżyć rycerza, zakazane przez Statuty Kazimierza Wielkiego, istniały do XV w.
• utrata wolności - zazwyczaj wśród plebejuszy, w okresie nowożytnym oddanie w poddaństwo