trójpolówkę zaczęto zastępować bardziej wydajnym płodozmianem, mogło zaspokoić potrzeby rozwijających się miast, które mogły skupić się na rozwoju przemysłu
Nie bez znaczenia dla rewolucji przemysłowej była ideologia oświeceniowa, która przyczyniła się do rozwoju nauk, powstania kluczowych wynalazków oraz zrodzenia się ideologii liberalizmu, która silnie oddziaływała na burżuazję, dążącą do wolności osobistej i ekonomicznej oraz ochrony własności prywatnej. Liberalizm przyczynił się do zniesienia protekcjonizmu i polityki merkantylnej w drugiej połowie XVIII wieku oraz do powstania wolnego handlu.
Za namacalnie początki rewolucji przemysłowej uznaje się powstanie kilku strategicznych wynalazków, które zapoczątkowały zmiany w przemyśle. Jako pierwszy taki wynalazek uznaje się stworzenie w 1733 roku czółenka mechanicznego przez Johna Kay’a, które zrewolucjonizowało przemysł włókienniczy. Następnie wynalezienie w 1767 roku przędzarki Arkwrighta ulepszonej przez Samuela Cromptona oraz w 1787 roku krosna mechanicznego przez Edmunda Cartwrighta spowodowało 40 krotne zwiększenie wydajności przemysłu włókienniczego, który rozwijał się w powstających fabrykach, produkujących na masową skalę za sprawą maszyn i obsługujących je robotników. Rozwój fabryk przyczynił się do upadku manufaktur, które były za mało wydajne.
Kolejnym, strategicznie ważnym wynalazkiem było zastosowanie koksu (a nie węgla drzewnego) do wytopu żelaza przez Abrahama Darby’ego w 1735 roku. To odkrycie zapoczątkowało powstawanie hut, a dzięki stworzeniu przez Jamesa Watta w 1769 roku maszyny parowej, wykorzystywanej do poruszania dźwigów z kopalni, wydobycie węgla kamiennego było na wielką skalę. Tym samym Anglia, posiadająca duże zasoby węgla kamiennego zmieniła się z importera w eksportera żelaza i stała się na przełomie XVIII i XIX wieku potęgą przemysłową na świecie.
Ważnym aspektem rewolucji przemysłowej jest rozwój transportu. Skonstruowanie przez Roberta Fultona w 1802 roku pierwszego statku parowego oraz stworzenie pierwszej lokomotywy parowej w 1825 roku było napędem rewolucji przemysłowej. Rozwój transportu możliwy był dzięki wynalazkowi Watta oraz zwiększonemu wytwarzaniu żelaza, koniecznego do konstrukcji maszyn i torów.
Wcześniejszy rozwój edytorstwa, tym samym dostęp do książek i prasy oraz kontakty międzypaństwowe przyczyniły się do popularyzacji osiągnięć nauki i techniki oraz dokonań rewolucji przemysłowej. Najwcześniej w ślady Anglii poszła Belgia (1820), następnie Francja (1830), Niemcy (1840), Królestwo Polskie (1860), Włochy (1870), Rosja (1880). Rewolucja przemysłowa doszła do innych państw później, gdyż najpierw konieczne było wprowadzenie pewnych reform, takich jak, np. zniesienie poddaństwa, co uczyniono na wschodnie najpóźniej. Wschód Europy musiał zmierzyć się ponadto z problemem słabo rozwiniętych miast. Z nieco innym problemem musiały zmierzyć się Włochy, które nie posiadały węgla czy rud żelaza i miały słabo rozwinięty rynek wewnętrzny.
Rewolucja przemysłowa to proces, który zmienił życie społeczeństw i wprowadził państwa w okres gospodarki industrialnej oraz zapoczątkował intensywny rozwój nauk i