Teza 3. Sylabus Piusa IX. Zajął się nie tylko najbardziej aktualnymi problemami katolików, ale i całego ówczesnego społeczeństwa. Syllabus errorum to katalog 80 zdań jako błędnych i potępionych. Ogólnie potępiono panteizm, racjonalizm, indyferentyzm, socjalizm, masonerię, gallikanizm, etatyzm, naturalizm. Większość niekatolików uznała dokument za kolejny dowód archaiczności kościoła.
Sobór Watykański I. Geneza i przygotowanie soboru, przebiegi udiwaly soboru, dogmat o nieomylności papieskiej, recepcja soboru, powstanie Kościoła starokatolickiego. Zwołany m.in. aby dostosować kościelne prawodawstwo do zmian jakie zaszły w samym kościele. Przygotowywany przez 4 komisje, ogłoszony przez papieża Piusa IX w 1867, otwarty w 1869. Pracowano min nad konstytucją skierowaną przeciw wielu błędom wynikającym z ówczesnego racjonalizmu. Wydano schemat o Kościele. Schemat o Wierze (przyjęty w 1870) ogłoszony został jako konstytucja soborowa o wierze Del Filius przedstawiał naukę katolicką o Bogu, Objawieniu i wierze, przeciw panteizmowi, materializmowi racjonalizmowi. Zawierał także orzeczenie, że Boga można poznać za pomocą naturalnego światła rozumu z rzeczy stworzonych bez pomocy Objawienia nadprzyrodzonego. W 1870 roku za sprawą petycji większości Ojców soborowych włączono kwestię nieomylności papieża do projektu Dogmatycznej Konstytucji O Kościele. Uroczystego ogłoszenia dogmatu o nieomylności Pius IX dokonał (18.07.1870) w Konstytucji dogmatycznej Pastor aetemus. Opozycja wobec dogmatu nie uspokoiła się po soborze. W wyniku jej działania spotkały Kościół trzy szczególnie bolesne ciosy: zerwanie konkordatu przez Austrię, powstanie Kościołów starokatolickich i pocięcie Kulturkampfu przez Prusy.
Powstanie Kościoła starokatolickiego (Niemcy i Szwajcaria). Część duchownych, którzy nie zgadzali się z dogmatem o nieomylności papieża, odłączyła się od Kościoła Powszechnego. Ci, którzy pozostali, utworzyli Kościół Starokatolicki, chcąc podkreślić swą wierność dawnej nauce i strukturze Kościoła. Starokatolicy odbyli we wrześniu 1871 roku kongres. Program ukazywał konserwatyzm ich nauki i chciał jej przyjęcia przez Kościół katolicki. Utworzono własne duszpasterstwo i wyznaczono komisję do ustalenia wyboru biskupa. Wybrano (1873) biskupem Josepha Huberta Reinkensa. Pierwszy synod odbył się w Bonn (1874). Na nim i na następnych dokonywano zmian, według zasady, że ich Kościół ma odpowiadać wzorcowi Kościoła z pierwszego tysiąclecia. Dopuszczono jednak do liturgii język narodowy i zniesiono obowiązek