Dzieje się to na skutek posiadanych przez glebę właściwości fizycznych, chemicznych i fizykochemicznych i biologicznych.
Sz = f(Z, Bfv Mk, W(, Wch, Wb)
Sz - stan żyzności gleby f-funkcja Z - zasobność
BP - budowa (morfologiczna) profilu glebowego
MK- mikroklimat
W, - właściwości fizyczne
W* - właściwości chemiczne
Wb-właściwości biologiczne
Wymienione czynniki wzajemnie na siebie oddziałują i kompleksowo wpływają na kształtowanie się określonego stanu żyzności gleb.
Kryterium oceny stanu żyzności jest reakcja roślin na warunki stwarzane im przez glebę. Im więcej gatunków roślin można uprawiać na tej glebie tym większa jest jej żyzność.
Duży wpływ na kształtowanie stanu żyzności gleby może wywierać człowiek poprzez zmianę naturalnego układu przyrodniczego.
Wyróżnia się:
?? Żyzność naturalną właściwą - ukształtowana jest wyłącznie przez naturalne czynniki
przyrodnicze, na które nie oddziałuje człowiek. Jest ona ściśle związana z typem i gatunkiem gleby oraz z określonym zbiorowiskiem roślinnym.
?? Żyzność naturalną podlegającą wpływowi człowieka - charakterystyczna dla gleb uprawnych, ma ona charakter zmianny przy czym zmiany te mogą być pozytywne lub negatywne.
Przykłady pozytywne:
- przeciwdziałanie degradacji gleb
- drenowanie gleb podmokłych * nawadnianie suchych gleb Przykłady negatywne:
- wylesianie gleb
- osuszanie torfowisk
$ Żyzność agrotechniczna - występuje tam, gdzie człowiek poprzez zabiegi uprawne od początku wpływa na wytwarzanie się gleb.
Kiedy z substratu macierzystego o bardzo wysokim stopniu zasobności i żyzności formowana jest przez człowieka całkiem inna gleba (rekultywowane tereny w obrębie obszarów górnictwa odkrywkowego).