35605

Centralizacja łączy się nierozłącznie z hierarchicznym podporządkowaniem, jest to pełne podporządkowanie organów niższych organom centr alnym w układzie pionowym. Może występować jako forma organizacyjna w admin. publ. W stosunkach pomiędzy poszczególnymi organami, jak i w wewnętrznej strukturze organów.

Zasada liierarcliicznego podporządkowama przejawia się w dwóch zależnościach:

-    Służbowej - nie ma prawnego ograniczenia wydawania poleceń służbowych, organ podporządkowany nie jest wyposażony w samodzielność, w każdej sprawie może otr zymać polecenie służbowe

-    Osobistej - organ wyższy ma prawo obsadzenia stanowisk, zwolnień, awansów, nagradzania, pociągania do odpowiedzialności w organach mu podporządkowanych

Cechy hierarchizacji:

1.    poszczególni członkowie maja w układzie stopniowym określoną rangę,

2.    ranga związana jest z prawem wydawania zarządzeń albo obowiązkiem ich wykonania

3.    stosunek nadrzędności obejmuje prawo kontroli, otrzymywania sprawozdali, informacji

4.    występuje zależność służbowa i osobista Zalety hierarchii:

-    jednolitość działania aż do najniższego szczebla

-    łatwe ustalenie, uzasadnienie i wyegzekwow^fania odpowiedzialności

-    eliminowanie sporów kompetencyjnych

-    jasny układ kompetencji Zalety decentralizacji:

-    zbliżenie podmiotu decydującego do załatwianej sprawy

-    lepszą możliwość kierowania procesem decyzyjnym wskutek kierownictwa na podstawie mniej skomplikowanej organizacji

-    większą przejrzystość, która prowadzi do szybszego i lepszego poznania wad

-    mniejsze obciążenie pionowego przepływu informacji

-    zwiększenie poczucia odpowiedzialności

-    zwiększanie potencjału wyprowadzania nowości

Decentralizację należy odróżnić od autonomii Autonomia oznacza przyznanie organom zarządzającym określoną częścią terytorium kompetencji do stanowienia przepisów rangi ustawowej. Decentralizacja dotyczy nie tyle stanowienia prawa co jego wykonywania. Chodzi o wyposażenie organowy w samodzielność w zakresie wykonywania prawa. Organ wyższego szczebla nie może wydawać poleceń organom niższego co do sposobu załatwienia spraw. Nie oznacza pełnej niezależności - np. konieczność jednolitego stosowania prawa w kraju.

Organy te podlegają nadzorowi.

Nadzór = kontrola + sankcja, kontrola oraz możność podjęcia prawem pizewidzianych środków' wiążących nadzorowanego lub możność uchylenie, stwierdzenia nieważności jego aktów.

Kontrola oznacza prawo organu kontrolującego jedynie do sprawdzania działalności innych organów i oceniania ich prawidłowości, zgodnie z zasada praworządności która wymaga eliminow^fania z obrotu aktów sprzecznych z prawem.

Przepisy prawa dopuszczają stosow^ranie tylko określonych środków nadzoru, w przewidzianych pizez praw^fo przypadkach. Środki nadzoru można podzielić na środki represyjne i prewencyjne.

Do środkowy represyjnych zaliczamy:

-    żądanie informacji

-    uchylenie aktu prawnego