35711

Pion wojskowy Polskiego Państwa Podziemnego.

Tworzenie pionu wojskowego rozpoczęło się jeszcze w czasie trwania kampanii wrześniowej, od utworzenia organizacji wojskowo-politycznej Służba Zwycięstwu Polski, a następnie - w jej miejsce - w grudniu 1939 roku Związku Walki Zbrojnej (ZWZ). Przyjęto zasadę oddzielenia ZWZ, jako organizacji wojskowej, od pionu cywilnego i politycznego. W lutym 1942 roku ZWZ przemianowano na Armię Krajową. Jej organem dowodzenia była Komenda Główna.

Równoległe istnienie obok ZWZ licznych i żywiołowo zakładanych organizacji zbrojnych zmusiło Naczelne Dowództwo w Londynie do podjęcia akcji scalenia podziemia wojskowego. 14.2.1942 r. ZWZ przemianowano na Armię Krajową (AK). Na czele AK stanął Komendant Główny AK. Pierwszym był S. Grot-Rowecki. Organem dowodzenia AK była Komenda Główna. Terenowa organizacja AK oparta była zasadniczo na przedwojennym podziale administracyjnym II Rzeczypospolitej. Kraj podzielono na obszary. Obszary dzieliły się na okręgi odpowiadające województwom, te na obwody, pokrywające się z powiatami, a te na placówki odpowiadające gminom. Podstawową jednostką organizacyjną i taktyczną AK był pluton, liczący ok. 50 żołnierzy.

Oprócz walki zbrojnej, do kierowania oporem społeczeństwa delegat rządu i komendant główny ZWZ (AK) powołali w kwietniu 1941 r. wspólnego pełnomocnika, którym został S. Korboński. W grudniu 1942 r. utworzył on Kierownictwo Walki Cywilnej (KWC), którego głównym zadaniem było rozpowszechnianie i egzekwowanie zasad walki cywilnej w całym kraju. Temu ostatniemu celowi zwłaszcza służyły sądy podziemne KWC.

W lipcu 1943 r. delegat rządu na kraj i komendant główny AK połączyli KWC z istniejącym już Kierownictwem Walki Konspiracyjnej (KWK) w Kierownictwo Walki Podziemnej (KWP), które koordynowało odtąd wszystkie akcje AK.