Ludzie zaczynają traktować zastane dobra jak dzieło Natury, nie są świadomi wysiłku jaki został włożony w doprowadzenie rzeczywistości do obecnego stanu.
Współczesny człowiek:
1) swobodna ekspansja życiowych żądań i potrzeb
2) brak poczucia wdzięczności dla tych, którzy to umożliwili
Współczesny świat jest rozpuszczony. Rozpuszczone masy o nieograniczonych żądaniach i potrzebach, które wierzą, że cała społeczna i materialna organizacja jest dziełem Natury.
„To doskonałość z jaką w XIX wieku zorganizowano pewne dziedziny życia spowodowała, że korzystające z owych dobrodziejstw masy nie uważają ich już za organizację, lecz za element przyrody”.
XIII Paiislwę> - największe iikhezpkęzeństwg
- masa - istnieje po to, by nią kierowano, na nią wpływano, reprezentowano i organizowano, ale nie po to, by miała to robić sama przez się.
- człowiek posiada potrzebę poszukiwania jakiejś wyższej instancji - jeżeli uda m się ją odnaleźć - będzie doskonalszy, jeżeli nie - okaże się człowiekiem masowym, któremu ktoś musi ją podsunąć.
- zachęcanie mas by działały same z siebie (co ma obecnie miejsce) = bunt mas! (brak akceptacji dla własnego przeznaczenia)
Działanie mas: linczowanie
Triumf mas: triumf gwałtu, przemoc jako norma
- największe niebezpieczeństwo dla cywilizacji europejskiej - współczesne państwo! (działanie tej samej zasady co w przypadku nauki: możliwość postępu > specjalizacja > groźba „zdławienia” nauki)
- państwo naszych czasów stało się maszyną; największym wytworem cywilizacji Człowiek masowy wobec państwa - „Widzi je, podziwia je, wie, że jest czymś zastanym, zapewniającym mu bezpieczne życie; ale nie zdaje sobie sprawy z tego, iż jest to twór ludzki, przez pewnych ludzi wymyślony i oparty na pewnych założeniach i cnotach, które kiedyś w ludziach tkwiły, a które już jutro mogą z nich wyparować”.
- dla człowieka masowego: państwo = anonimowa władza, bo sam czuje się anonimowy i myśli, że państwo do niego należy
- największe niebezpieczeństwo > „upaństwowienie życia, interwencjonalizm państwowy, wchłonięcie przez państwo wszelkiej społecznej spontaniczności”
- spółczesne państwo i masę łączy jedynie anonimowość, ale człowiek masowy myśląc, że państwo to on, stara się niszczyć za jego pomocą wszelkie twórcze mniejszości > przyszłe rezultaty:
• interwencja państwa będzie stale łamała społeczną żywiołowość
• „społeczeństwo będzie musiało żyć dla państwa, człowiek dla machiny rządowej (...) Masy za pośrednictwem anonimowej machiny państwa działają same przez się”.
Opracowała: Boćka xD