29204

Przyjęta jest zasada, że akt prawotwórczy wydany przez centralny organ państwa obowiązuje na catym terytorium danego państwa, chyba że sam zakreśla węziej granice przestrzenne swego obowiązywania.

Terytorium państwa to wycinek kuli ziemskiej podlegający zwierzchnictwu danego państwa. Obejmuje ono ląd. wodę i powietrze, Do terytorium państwa należy wszystko to, co jest pod powierzchnią lądu i wód, ograniczonych granicami i to aż do granic technicznej możliwości eksploatacji. Terytorium państwa to również obszar powietrzny oraz część morza przylegająca do wybrzeży należących do danego państwa.

Niektóre normy mają zastosowanie również do działań i zdarzeń, jakie mają miejsce na statkach morskich i powietrznych żeglujących pod banderą danego państwa, niezależnie od miejsca ich aktualnego pobytu, od tego czy znajdują się na wodach terytorialnych danego państwa, czy na obszarze innego państwa.

Akt prawotwórczy pochodzący od kompetentnego organu terenowego obowiązuje na części terytorium państwa, która jest podporządkowana władzy danego państwa, chyba że sam akt prawotwórczy ogranicza swoje obowiązywanie jedynie do części tego obszaru.

•    Obowiązywanie aktów prawodawczych co do osób

Prawo danego państwa obowiązuje wszystkie osoby, które znajdują się na terytorium danego państwa.

Status prawny ludności przebywającej na terenie określonego państwa nie jest jednak jednolity. Generalnie można wyróżnić:

a)    obywateli państwa

b)    inne osoby przebywające na terytorium państwa Do drugiej grupy zaliczymy:

a)    cudzoziemców i apatrydów (osoby nieposiadające żadnego obywatelstwa) stale zamieszkujących na terytorium państwa

b)    cudzoziemców posiadających specjalny status prawny

Przez obywatelstwo rozumie się trwały węzeł prawny łączący osobę fizyczną z państwem. Prawo określa jak nabywa się i traci obywatelstwo. Obywatelstwo można nabyć wskutek urodzenia się oraz w sposób pochodny, to jest przez naturalizację, niekiedy zamążpójście, reintegrację^{1 2} lub repatriację³.

Nabycie obywatelstwa przez urodzenie może nastąpić w wyniku obowiązującego:

-    „prawa krwi" - zgodnie z nim dziecko, bez względu na miejsce, w którym przyszło na świat, nabywa obywatelstwo swoich rodziców.

-    „prawa ziemi”-dziecko bez względu na obywatelstwo rodziców, nabywa obywatelstwo tego państwa, na terytorium którego przyszło na świat. Zasada ta jest stosowana w większości państw kontynentu amerykańskiego.

Obywatelstwo można utracić z reguły gdy:

a)    nabywa się obce obywatelstwo

b)    zwolnienie dotychczasowego na prośbę zainteresowanego

c)    zamążpójście

1

¹ Reintegracja • odzyskanie obywatelstwa utraconego wskutek zawarcia małżeństwa z cudzoziemcem lub w związku z zawarciem takiego malżertslwa.

2

Repatriacja - powrót do ojczyzny osób, które wskutek różnych okoliczności (wojna, prześladowania) znalazły się czasowo poza jej granicami. Dotyczy to jeńców wojennych, więźniowie obozów

3

koncentracyjnych, deportowani, wysiedleni, uchodźcy, ewakuowani.