> W stanie natury wszyscy są ze sobą w stanie wojny.
> Hobbes —> ludzie w stanie natury są:
1) Amoralni - Dopiero gdy powstaje umowa społeczna można mówić o kategoriach moralnych, np. sprawiedliwość (Amoralność - ludzie nie są ani dobrzy ani źli).
2) Niemoralni - Ludzie są ahistoryczni. U Hobbes'a moralność związana jest z przestrzeganiem odpowiedniego prawa. Moralność ma charakter konwencjonalny. W niesprzyjających warunkach, np. totalitaryzmach, moralność wykształcana nie będzie.
> Locke —> Wszyscy jako dzieci boże mamy dostęp do praw natury. W stanie natury jesteśmy moralni. Gdy pojawia się konflikty nie wiadomo jak je rozstrzygnąć - brak instrumentów rozjemczych. Celem jest powstanie rządu i oclu ona własności. Rząd będzie instrumentem rozjemczym.
> W stanie politycznym u Locke'a kwestie moralne przynależą do sfery prywatnej, a u Rousseau do sfery publicznej.
> Locke —> Cokolwiek się dzieje nie może to być sprzeczne z prawami natury. Celem prawa natury jest ochrona własności. Moralność należy do sfery prywatnej. Nic nie może ograniczyć władzy państwowej, bo wtedy nie będzie ona suwereiuia.
> Rousseau —> Aby być rzeczywiście wolnym, trzeba być moralnym. Być wolnym = być prawodawczym. Nie będę słuchać nikogo innego. Demokracja bezpośrednia -trzeba zawierać glos we wszystkich sprawacli, należy brać czynny udział w życiu publicznym. Nikomu nie można odebrać prawodawstwa, dlatego moralność jest sferą publiczną.
> Jak zachować autonomię moralną i suwereimość państwa? Suwerenność jest zawsze ograniczona przez autonomie moralną . Suwerenność jeśli nie jest ograniczona to musi istnieć moralność o której wszyscy decydują. Habennas Faktyczność i obowiązywanie -jak pogodzić obie sfery.
AD 3)
> Powstanie stanu państwowego
> Istotne jest rozróżnienie między umową społeczną jako wzajemną zgodą reguły i zasady, kierującą powołaniem władzy, a samą władzą.
> U Hobbs'a brak takiego rozróżnienia na powołanie władzy i powołanie stanu społecznego.
> U Locke'a porozmnienie pierwotne jest aktem o znaczeniu podstawowym. Powołana społeczność może podlegać zmianą. Pozostanie jednolitą sumą społeczności jeśli to pierwotne porozumienie nie zostanie powołane.
> Locke -»1) Ukonstytuowaiue się wspólnoty politycznej 2) Akt wyboru fonny rządów Dzięki temu obywatele zyskują podstawę normatywną dochodzenia swych praw, a państwo może przyjąć funkcje arbitrażowe.
> Locke —> bimt obywatelski - gdy nie zgadzamy się z rozporządzeniami władz powołujemy bimt.
> Locke —* Ponieważ zgoda na reguły sprawowania władzy nie rodzi się pod przymusem, lecz ma cliarakter dobrowolny to warunki powstania państwa (normatywne) wskazują możliwą odpowiedź na pytanie jaki rząd lub forma rządów byłyby preferowane pomiędzy ludźmi, których miałaby dotyczyć i wspierać ich wzajemną zgodność.