40143

iMechanizm modelowania i jego znaczenie dfa socjalizacji i wychowania

Pojęcie modelowania odnosi się do procesu uczenia się zachowań (a zatem nabywania zachowań) poprzez obserwację zachowań innego człowieka, tzw. module. Mechanizm modelowania nie dotyczy tylko socjalizacji, ale i przejmowania pozytywnych wzorów czy w wychowywaniu. Jest to czynność dokonywana bez dostrzegalnego przymusu, a więc naśladowanie jest czynnością nagradzająca samą w sobie.

Albert Bandura wyróżnia cztery podstawowe skutki modelowania:

>    zaznajomienie się z nieznanym dotąd wzorem zachowania;

>    efekt rozhamowania: polega na rozhamowaniu reakcji, którą obserwator uprzednio się nauczył się hamować. Efekt ten jest skutkiem obserwacji pozytywnych konsekwencji spotykających osobę modela za określone zachowanie;

>    efekt zahamowania: jest skutkiem obserwacji negatywnych konsekwencji spotykających modela za określone zachowania;

>    efekt falicytacji{efekt ułatwienia): .zarażenie" się zachowaniami innych ludzi

Czynniki ułatwiające modelowanie:

^ związane z cechami modela

ważność kompetencji modela.

spostrzegane podobieństwo modela (chętniej naśladujemy osoby tej samej

płci. nieco starszą osobę);

inteligencja.

^ osoba obserwująca:

zewnątrzsterowność.

Zastanawiano się, jakie mechanizmy sterują człowiekiem, aby był on skłonny do naśladowania drugiego człowieka. Należy tutaj dodać, że ważne jest czy model, otrzymuje kary lub nagrody za swoje zachowanie (motyw potencjalnej nagrody wpływa na chęć zachowywania się w podobny sposób):

a)    koncepcje etiologiczne: mieszczą się w obrębie koncepcji socjobiologicznych -> poszukiwanie źródeł zachowania człowieka w czynnikach biologicznych, głównie w instynktach;

b)    koncepcje „pożądania za" (Lorentz): obecność osoby znaczącej wyzwala zachowania podobne u osób będących pod jej wpływem. Biologia opiera się na przykładzie kaczek, gęsi: obecność dużej kaczki wyzwala odruch pożądania za nią

W procesie ewolucji przeżywały tylko te młode osobniki, które trzymały się osobników dorosłych, znajdowały się w ich pobliżu.