scan 9 6 2009 8h59m4s

WYCHOWANIE. POJĘCIA - PROCESY - KONTEKSTY

się zakazu umieszczania automatów w szkołach i konsekwencji w działaniach edukacyjnych:

Szkoła nie może uczyć zasad zdrowego żyda, a jednocześnie ich łamać²¹ przekonywał rektor tej uczelni.

Kampania w Gdańsku wyglądała zatem całkiem imponująco. Podobnie pewnie było w innych miejscach naszego kraju, ale polskiemu oddziałowi koncernu całkowicie to umknęło. Prezentując decyzję o wycofaniu swojego produktu ze szkół (warto zauważyć, że jednego tylko - automaty, póki co, nie znikają), zadbał o swój wizerunek troszczącego się o zdrowie klientów producenta i głosił nieprawdę, w dodatku taką, która podważa wiarę w zdrowy rozsądek oraz możliwość podejmowania spójnych działań społecznych przez Polaków, zadziwiająco antagonizuje nas wobec „reszty świata", do którego protestów koncern otwarcie się przyznał. O co może tu chodzić? Z dużym prawdopodobieństwem można twierdzić, że o pieniądze, jak zwykle. O duże zyski, które korporacje, wystawiające automaty, wiążą z rychłym wejściem Polski w strefę euro, zapowiadającym nieuniknione podniesienie cen, na które liczą. Zyski te mogłyby zrównoważyć aktualne nasycenie rynku amerykańskiego oraz starej Europy, gdzie maszyn jest za dużo, gdzie automaty już od kwietnia 2005 roku - jak we Francji i Belgii - usuwane są ze szkół²².

Wygląda na to, że korporacja konsekwentnie posługuje się swoją logiką, bardzo opłacalną dla siebie, lecz zgubną dla odbiorców jej produktów (wzrost zachorowań nie jest fikcją, rozwój przedziwnej nieetyczności, widocznej na przykład w opisanych zachowaniach konsumenckich uczniów, także). Korporacja doskonale zna zgubne konsekwencje nadmiernego spożycia oferowanych dóbr, ale nie stanowi to hamulca w sukcesywnym przemieszczaniu ich sprzedaży w obszary, w których jeszcze nikt przeciw nim nie protestuje.

Mamy świadomość, że dzieci, zwłaszcza w szkołach podstawowych, mogą nie być do końca świadome tego. co jest dla nich najlepsze. W szkole, bez kontroli rodziców, rzeczywiście mogły pić tych napojów za dużo²³

mówiła rzeczniczka Coca-Coli w Polsce, w pięć miesięcy po wycofaniu produktu z francuskich i belgijskich szkół, zaprzestając jego sprzedaży

OMETKOWANE SERCE SZKOŁY... ■

w szkołach polskich. Otwarcie i szeroko posługując się nieprawdą, godzącą w zdrowie i życie swoich odbiorców, w tym w dużej mierze dzieci w wieku szkolnym właśnie, korporacja - wskutek społecznie skonsolidowanych działań „spalona" w jednym miejscu - błyskawicznie rozwija, wcześniej już sposobiony rynek w drugim, w środowisku, w którym szkodliwość jej oferty jest jeszcze mało znana. Osiągnięcia ekonomiczne, będące celem takich praktyk, może i czynią z Coca-Coli finansowego goliata, jak określa się często kompanie twórców niewyobrażalnie wielkich zysków, ale ten wygląda na goliata nikczemności. W świetle przeprowadzonych analiz łatwo zauważyć, że dla koncernu tego rodzaju działania są pozbawioną emocji kalkulacją, zgodnie z którą rynek po prostu przesuwa się w sposób taktyczny i systemowy, a protesty społeczne i pogarszające się zdrowie konsumentów stanowią tylko przewidywalne, utrzymywane pod kontrolą tło rozwijającego się zbytu.

Potęgę korporacji i zdominowanie przez nie szkolnej oraz pozaszkolnej rzeczywistości uczniów wyraźnie ukazują akcje mające na celu wychowanie w duchu ochrony środowiska, na przykład ta z zachętą do odzyskiwania blachy z puszek po napojach. Plakaty wykonane przez dzieci mogą przywodzić refleksję o hegemonicznej naturze wpływów koncernów takich jak Coca-Cola, o bezwzględnym zawłaszczaniu przez nie określonych obszarów życia uczniów, dla których „puszka" znaczy: „puszka coli", którzy bezwiednie - jak widać na dziecięcych plakatach - kojarząc produkt z jego logo, odzwierciedlają siłę panowania noszącego go koncernu. W seminaryjnej dyskusji wokół tego zagadnienia ktoś przytoczył opowieść o rysunkach - wspomnieniach z wakacji uczniów początkowych klas masowej szkoły w dużym mieście. W spokojnym, górskim pejzażu pasły się uśmiechnięte krowy, wszystkie fioletowe, z białymi plamami na brzuchach, układającymi się w łatwy do odczytania napis: Milka.

W jakim świecie żyją te dzieci? Czyżby to korporacje doprowadziły do aż tak zaawansowanych symulacji, w których

Chodzi o podstawienie w mieisce rzeczywistości znaków rzeczywistości, to znaczy o operację. gdzie zamiast realnego procesu, na pierwszy plan wysuwa się jego operacyjny

sobowtór (...]²⁴.

Czy też może one same zrodziły się wskutek wszechobecności Baudrillardow-skich symulakrów, powstałe jak produkt rzeczywistości, w której wolimy