S Wystąpić do organu, organizacji, bądź instytucji, w których funkcjonowaniu stwierdził to naruszenie z wnioskiem. Wniosek taki może zawierać sugestię co do sposobu , w jaki sprawa winna być załatwiona poprawnie, albo też zawierać opinię Rzecznika o sprawie, (nie mają one jednak charakteru wiążącego.)
S Żądać wszczęcia postępowania dyscyplinarnego albo zastosowania sankcji służbowych wobec urzędników.
[ Ustawa o RPO nakazuje aby organ, organizacja, bądź instytucja, do których Rzecznik skierował wystąpienie, bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż wciągu 30 dni, poinformowały Rzecznika o swoim stanowisku, lub podjętych działaniach. Gdyby adresat wystąpienia Rzecznika nie zareagował na nie w terminie, albo gdyby stanowisko przezeń zajęte nie satysfakcjonowało Rzecznika może on skierować swój wniosek bezpośrednio do org. nadrzędnego nad skazanymi wyżej jednostkami. W takiej sytuacji wniosek winien zawierać wezwanie do zastosowania przez org. przełożony śr. przewidzianych w przepisach prawa.( jeśli wnioski Rzecznika zawarte w jego wystąpieniu dotyczyłyby org. sądowych, w żadnym wypadku nie mogą one wkraczać w sferę niezawisłości sędziowskiej) ]
S Zażądać wszczęcia postępowania w sprawach cywilnych, biorąc także udział w każdym takim toczącym się już postępowaniu na prawach, jakie służą w tym postępowaniu prokuratorowi.
S Żądać wszczęcia przez właściwego oskarżyciela postępowania przygotowawczego w sprawach, które podlegają ściganiu z urzędu S Występować z wnioskami o ukaranie oraz uchylenie prawomocnego rozstrzygania w postępowaniu w sprawach o wykroczenia S Wnieść kasację na zasadach i w trybie określonym we właściwych przepisach.
( od każdego prawomocnego orzeczenia kończącego postępowanie sądowe karne)
6. W związku z rozpatrywanymi sprawami Rzecznik może on przedstawić odpowiednim organom, organizacjom, instytucjom oceny, oraz wnioski, których celem jest zapewnienie skutecznej ochrony praw i wolności obywateli i usprawnienie trybu załatwiania tych spraw
7. Rzecznik może występować do odpowiednich organów z wnioskami o podjęcie inicjatywy ustawodawczej, albo wydanie, lub zmianę innych aktów prawnych sprawach dotyczących praw i wolności obywateli.
8. Rzecznik może też występować do TK z wnioskami o stwierdzenie zgodności aktu ustawodawczego z Konstytucją albo innego aktu normatywnego z Konstytucją, lub innym aktem ustawodawczym^ RPO - jako jeden z 15 podmiotów posiadających pełne prawo do wszczynania spraw przed TK)