6 Marek Suchanek
Każda firma, instytucja czy organizacja, by sprawnie i efektywnie funkcjonować, musi być umiejętnie zarządzana. W sensie ogólnym zarządzanie to zbiór czynności w organizacji, które współdziałają na rzecz osiągnięcia celów tej organizacji3, zarządzanie w administracji publicznej definiowane jest zaś jako proces planowania, organizowania, z wykorzystaniem dostępnych środków, przewodzenia podwładnymi oraz kontrolowania wykonanej przez nich pracy nadrzędnie służącej osiągnięciu celów urzędu. Pomiędzy wszystkimi czterema funkcjami występuje ścisłe powiązanie, wzajemne przenikanie i oddziaływanie we wszystkich kierunkach. W płaszczyźnie planowania istotną rolę odgrywa kierownik, który powinien dobrze rozpoznać wszystkie cele, jakie ma realizować, by następnie zaproponować umyślne działanie poprzez wdrożenie procedur, za pomocą których będzie następowała realizacja ustawowych celów urzędu. Organizowanie w organie administracji publicznej jest podejmowane pod kątem realizacji planu z uwzględnieniem zasobów za pomocą procesu podporządkowania, wprowadzania ładu, a co za tym idzie - przydzielania zadań urzędnikom i nadawania im stosownych uprawnień decyzyjnych w taki sposób, aby poprzez wykonywaną pracę przyczyniali się do realizacji celów urzędu w ramach określonej struktury organizacyjnej. Z kolei przewodzenie w kontekście pracy organu administracyjnego polega na kierowaniu podległymi urzędnikami poprzez odpowiednie ich motywowanie, a tym samym - wywieranie wpływu, by wykonywali zlecane im zadania. Ostatnia część składowa zarządzania - kontrolowanie - jest procesem polegającym na pomiarze dotychczas wykonanych prac przez członków urzędu w aspekcie ich zgodności z obowiązującymi celami organu4.
Reforma samorządowa z 1990 r. rozpoczęła proces usprawniania systemów zarządzania w urzędach. Kilkuletnia dyskusja zaowocowała konkluzją, że dotychczasowe metody i narzędzia zarządzania administracji publicznej nie sprawdzają się w nowej, demokratycznej rzeczywistości. Uznano, że wysoka
E. Wojciechowski, Zarządzanie w samorządzie terytorialnym, Difin, Warszawa 2003,
s. 11.
J. Partyka-Pojęta, Zarządzanie w organizacjach administracji publicznej, Wydawnictwo Marka, Chorzów 2004, s. 59-62.