7334803400

Marek Suchanek

z jednej strony czynnikiem wyznaczającym zachowania strategiczne organizacji, z drugiej zaś - warunkiem powodzenia procesu implementacji wcześniej opracowanej strategii. Wspólne wartości wynikające z obowiązującej kultury organizacyjnej mogą tworzyć mocne siły motywacyjne członków organizacji do realizacji przyjętej strategii, a wcześniej - stanowić wskazówki przy formułowaniu celów i misji instytucji. Tak więc sednem wszystkich zachowań oraz integralną częścią kultury organizacyjnej są wartości.

Termin „wartość^,, rozumiany jest bardzo szeroko, a w literaturze spotyka się różnorodne definicje tego pojęcia. Generalnie można stwierdzić, że „wartość” to najbardziej ogólny wzorzec postępowania, wyidealizowana norma, a więc pojęcie, na podstawie którego konstruowane są bardziej uszczegółow ione normy społeczne, środowiskowe i kulturowe¹. Różnorodność pojmowania istoty wartości powoduje, że bywają one utożsamiane z potrzebami, postawami, motywami, preferencjami, celami, zachowaniem, działaniem itp. Wyróżnić można trzy płaszczyzny definicyjnych ujęć wartości: psychologiczną, socjologiczną i kulturową². Wartości, które zostały przez jednostkę zintemalizowane lub stanowią przedmiot jej orientacji, zalicza się do wartości o charakterze jednostkowym, tj. psychologicznym. Wartości zintemalizowane przez grupy społeczne składają się na system wartości społecznych, tj. socjologicznych. Za wartości kulturowe natomiast uważa się powszechnie cenione i pożądane przedmioty oraz pewne elementy systemu symbolicznego społeczeństwa globalnego. W sferze indywidualnej wartości można zdefiniować jako cele, normy i zasady postępowania, które umożliwiają człowiekowi rozwój i osiągnięcie satysfakcji w życiu, jako trwale przekonanie, że dany sposób postępowania lub ostateczny cel życia jest jednostkowo i społecznie bardziej atrakcyjny niż inne. W płaszczyźnie społecznej wartości mogą być definiowane jako zespól cech właściwych danej rzeczy, osobie lub organizacji, stanowiący o jej walorach, stosunkowo trwały i mający dla niej istotne znaczenie³. Za wartość uznajemy zatem wszystko to, co cenne, a to z kolei jest wyznaczane przez ludzkie potrze-

1

   M. Kosewski, Zarządzanie poprzez wartości, Materiały Ogólnopolskiej Konferencji Kodeksu Wartości w Firmie, Warszawa 2008.

2

   M. Misztal, Problematyka wartości w socjologii, Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa 1980. s. 15.

3

   I. Świątek-Bary lska. Kształtowanie relacji społecznych w organizacji w świetle zarządzania przez wartości, w: Metody organizacji i zarządzania. Kształtowanie relacji organizacyjnych, red. W. Błaszczyk, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006. s. 227.