7334803389

16 Marek Suchanek

wanych czynności urzędniczych, odpowiedzialność za podejmowane decyzje, zachowanie apolitycznego i bezstronnego stosunku do zadań zawodowych, utożsamienie swojej działalności zawodowej z wykonywaniem służby publicznej i rzetelnym stosowaniem obowiązującego prawa, przyjęcie zasady jawności postępowania i otwartego stosunku do opinii publicznej, doskonalenie kwalifikacji zawodowych, zachowanie poufności i tajemnicy służbowej, uczciwość stosunków zawodowych i koleżeńskich, wreszcie życzliwość i otwartość w stosunku do petentów.

Jakość funkcjonowania administracji nie zależy jedynie od właściwie zaprojektowanych struktur organizacyjnych i prawnych, dobrze wyszkolonych urzędników, nowoczesnych narzędzi pracy. Istotne znaczenie odgrywa także system wartości przyjęty w środowisku urzędniczym. Wartości te w istotny sposób wyznaczają reguły codziennej praktyki zawodowej, wpływają na postawy urzędników, sposób rozwiązywania sytuacji konfliktowych i dylematów interesów. Spełniają także funkcję motywacyjną i mogą mieć kolosalne znaczenie dla sumiennego i praworządnego wykonywania obowiązków służbowych. Wyznaczenie zestawu wartości pozwala uporządkować nieraz konkurujące ze sobą wartości w taki sposób, aby stymulowały jakość wykonywania obowiązków pracowniczych.

Istotne dla zarządzania przez wartości w administracji publicznej jest rozróżnienie pomiędzy tym, co powinno być w niej niezmienne, a co otwarte na wszelkie zmiany. Rozróżnienie to jest bardzo ważne. Generalnie, jeżeli ponadczasowe, główne wartości zostały odpowiednio przemyślane, powinny zostać niezmienne. Wtedy wszystko inne - jak praktyki, strategie, struktury, systemy, polityki, procedury - może zostać zmienione. Nie może być tak, że elementy, które powinny być otwarte na zmianę, postrzegane są przez zarządzających instytucją jako niezmienne. To sprawi, że organizacja straci elastyczność i zdolność do przystosowania się do otoczenia. Jeśli jednak zarządzający zapominają o głównych wartościach i postępują wbrew nim, to takie zachowania doprowadzają do spadku zaufania pomiędzy pracownikami kierownictwem, a w konsekwencji - do zniszczenia całego systemu²⁰.Wartości jest oczywiście nieskończenie wiele, różnią się między sobą i w odmienny sposób oddziałują na praktykę zarządzania, co przejawia się m.in. w procesie motywowania.

²⁰ Metody organizacji i zarządzania. Kształtowanie relacji organizacyjnych, red. W. Błaszczyk, Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa 2008, s. 231.