41656

Ad.2) l^zybiera również 2 postacie - hierarchiczna i wspomagania. Hierarchiczna - istnieje pomiędzy pracownikiem a przełożonym funkcjonalnym, tzn. kierownikiem wyspecjalizowanym w realizacji określonej funkcji (kierownik do spraw jakichś). Wspomagania - w jej ramach wyodrębnia się tzw. podmiot funkcjonalnie uzależniony i człon funkcjonalnie uzależniający. Uzależniający - nie decyduje o tym. co ma robić podmiot funkcjonalnie uzależniony, gdyż jego rola sprowadza się wyłącznie do wspomagania. Rola uzależniającego polega na doradzaniu. Podmiot uzależniony zachowuje prawo do decyzji oraz odpowiedzialność za decyzję.

Ad.3) Wynika i łączy podmioty realizujące określona zadania w organizacji, jeśli w toku realizacji podmioty są zobowiązane współdziałać ze sobą. A więc. gdy czynności jednych są uzależnione od czynności drogich.

Ad.4) Polega na obowiązku informowania o stanach rzeczy i ich zmianach, o których informujący wie, a informowany powinien się dowiedzieć, aby mógł prawidłowo wykonać swoje zadania w instytucji.

Ze względu na to. która więź dominuje w organizacji, można wyróżnić organizacje typu:

❖    Liniowego (1)

❖    Funkcjonalnego (2)

❖    Sztabowego (3)

1.    Organizacja liniowa -> odznacza się tym, że więzią dominującą jest w niej więź hierarchiczna. Jest to organizacja, w której przestrzega się zasady Fayola - jedności rozkazodawstwa. W tej organizacji każdy kierownik szczebla pośredniego ma tylko jednego przełożonego, od którego otrzymuje polecenia i któremu składa sprawozdania.

2.    funkcjonalna -> dominuje w«ęź funkcjonalna hierarchiczna. Każdy pracownik ma wielu przełożonych, tylu ile funkcji da się wyodrębnić w jego zakresie działania. Odejście od jedności rozkazodawstwa Fayoła.

3.    sztabowa -> charakteryzuje się tym, że współwystępująw niej więź hierarchiczna, która jest bardzo wyraźnie zaznaczona oraz więź funkcjonalna wspomagania. W tej strukturze występują tzw. sztaby - czyli zespoły wyspecjalizowanych doradców. Sztaby te gromadzą informacje, sporządzają prognozy, opracowują warianty decyzji, skutki dla każdego z wariantów, przedstawiają opinie (np. prawne). Niekiedy rolę sztabu może pełnić jedna osoba. Sztaby są usytuowane przy kierowniku naczelnym; mogą być także usytuowane przy kierownikach szczebla pośredniego.

Zalety i wady wymienionych struktur

Zalety stniktury liniowej: wyraźny podział kompetencji, jasno określone zależności służbowe. Szybkie podejmowanie decyzji.

Wady struktury liniowej: kierownictwo nie korzysta tu z porad fachowych, wskutek czego podejmowane decyzje są nie najlepszej jakości. Odsetek wadliwych decyzji jest tu stosunkowo duży.

Zalety funkcjonalnych: duże prawdopodobieństwo podejmowania trafnych decyzji (podejmują je kierownicy wyspecjalizowani) - duża fachowość kadr kierowniczych.

Wady funkcjonalnych: często pojawiające się spory kompetencyjne i nieczytelny układ zależności służbowych. Konieczność prowadzenia działań koordynacyjnych.

Zalety sztabowej: w założeniu łączy zalety struktur liniowych i funkcjonalnych (jasno zarysowane kierownictwo, fachowość podejmowanych decyzji - sztaby).

Wady sztabowej: dochodzi do konfliktów pomiędzy kierownikami liniowymi a pracownikami sztabów.

Są to modele, które w praktyce w czystej postaci występują rzadko.

Formalizacja Instytucji (organizacji);

Polega na utrwaleniu na piśmie takich elementów organizacji jak cele. zadania, sposób działania, formy zachowania się pracowników, struktura organizacyjna, formy i zasady komunikowania się w ramach organizacji, podział kompetencji, zasady korzystania z urządzeń, itd.

Pisemne utrwalenie - celów, zadań, struktury instytucji.

Następuje w drodze wydawania aktów prawnych i tworzenia schematów organizacyjnych. Takimi aktami są: statut instytucji, regulamin organizacyjny, regulamin podziału czynności i inne (zarządzenia szefa i instrukcje kancelaryjne). W każdej instytucji można określić stopień formalizacji. O stopniu tym świadczy ilość aktów prawnych, stopień szczegółowości tych aktów, a także stopień rygoryzmu, surowości sankcji. Nie istnieje jeden optymalny stopień formalizacji, który obowiązywałby we wszelkich instytucjach, np. instytucje zmilitaryzowane są mocno sformalizowane.

Ziawłsko orzeformalizowania i niedoformalizowania -> -»

Należy założyć, że w każdej organizacji powinno dążyć się do optymalnego stopnia formalizacji. Przekroczenie tego stopnia nazywamy przeformalizowaniem (1) lub niedoformalizowaniem (2).