41683

3.    Uzasadnienie tetyczne - norma obowiązuje, jeżeli taką normę ustanowił albo uznał i tego ustanowienia albo uznania nie odwołał ktoś. komu należy dawać posłuch ze względu na jego szczególną pozycję społeczną, która może polegać na tym, że normodawca:

a)    cieszy się autorytetem w opinii adresatów.

b)    dysponuje mocą

c)    jest upoważniony do stanowienia norm dla innych.

4.    Uzasadnienie aksjologiczne - norma obowiązuje, jeżeli argumentem przemawiającym za jej realizowaniem jest to. że czyny nakazane przez tę normę do spełnienia są dobre, godne aprobaty, a czyny zakazane są złe, godne dezaprobaty.

a)    uzasadnienie autonomiczne - odwołanie się do ocen własnych tej osoby, która daną normę uznaję za obowiązującą;

b)    uzasadnienie heteronomiczne - odwołanie do ocen innych podmiotów, jakiegoś autorytetu;

5.    Obowiązywanie w sensie behawioralnym - gdy adresaci zachowują się zgodnie z tą normą lub gdy jest dostatecznie prawdopodobne, że za niezrealizowanie tej normy adresatów spotka jakaś dolegliwość. Tutaj: "norma obowiązująca" - "norma skuteczna", "spotykająca się z posłuchem".

.4. Normy prawne. Rodzaje norm prawnych

1.    Norma prawna - norma postępowania, która została ustanowiona albo uznana przez upoważniony organ państwa, będąca normą generalną i abstrakcyjną.

2.    Tradycyjna, trójczłonowa koncepcja normy prawnej:

a)    hipoteza - określa adresata i okoliczności,

b)    dyspozycja - postępowanie.

c)    sankcja - konsekwencje przekroczenia normy.

3.    Nie wszystkie normy posiadają jednak sankcję - biorąc to pod uwagę możemy podzielić normy postępowania na:

a)    normy niedoskonałe (leges imperfectae).

b)    normy powiązane funkcjonalnie: sankcjonowane i sankcjonujące (sprzężone).

4.    Lex imperfecta - norma, która jakiemuś adresatowi w określonych okolicznościach wyznacza obowiązek określonego postępowania, ale za niezrealizowanie tego obowiązku prawodawca nie przewiduje wymierzania adresatowi jakiejś sankcji.

5.    Norma sankcjonowana - norma postępowania wyznaczająca określonemu podmiotowi w określonych okolicznościach jakieś zachowanie, ale taka. z którą jest związana (sprzężona) inna norma - sankcjonująca. Jakaś norma jest więc sankcjonowana ze względu na normę sankcjonującą.

6.    Norma sankcjonująca - norma, która określonym adresatom nakazuje wymierzać sankcje za niezrealizowanie nakazów wyznaczonych w innej normie (normie sankcjonowanej), jeżeli ta ostatnia znalazła zastosowanie.

7.    Norma merytoryczna - norma prawna, która nakazuje albo zakazuje jakiegoś zachowania o charakterze bądź to czynności psychofizycznej, czy czynności konwencjonalnej.

8.    orma kompetencyjna - normy, które udzielają jakiemuś podmiotowi kompetencji (upoważnienia) do dokonania określonych czynności konwencjonalnych, z takim skutkiem, że przez jej dokonanie powstaną albo zaktualizują się obowiązki innych podmiotów.

Dwa podmioty:

a)    tego, którego upoważniają do dokonania czynności konwencjonalnej.

b)    adresata normy kompetencyjnej - tego. który ma obowiązek zachować się w określony sposób, gdy podmiot upoważniony dokona określonej czynności konwencjonalnej.

.5. Inne znaczenia słów “prawo" i "norma"

1.    Prawo:

a)    "prawo nauki",

b)    "ogół norm",

c)    "zasada, prawidłowość".

2.    Norma:

a)    "wzorzec, miara",

b)    "norma techniczna".