102098

Obowiązywanie prawa

-    kryterium systemowe (tetyczne) - norma obowiązuje, jeśli została prawidłowo ustanowiona, ogłoszona i nie została derogowana,

-    kryterium faktyczne (behawioralne) - norma obowiązuje, jeżeli jest przestrzegana (kwestia desuetudo),

-kryterium aksjologiczne - norma obowiązuje, jeżeli jest zgodna z moralnością.

Reguły walidacyjne - reguły określające kryteria obowiązy wania prawa Obowiązują normy, które:

-    zostały prawidłowo ustanowione (ptzez kompetentny organ, w odpowiednim trybie),

-    zostały prawidłowo ogłoszone,

-    wynikają z innej, obowiązującej normy,

-    nie zostały wyraźnie (przez przepis lub klauzulę derogacyjną) lub milcząco uchylone.

Reguły kolizyjne (wg ważności):

1.    Lex superior derogat legi inferiori.

2.    Lexspecialisdcrogatlegigenerali.

3.    Lex posterior derogatlegi priori,

+ wyjątki (Lex posterior generalis non derogatlegi priori speciali).

Aspekty obowiązywania prawa (zakres obowiązywania):

-    temporalny - od momentu uchwalenia do momentu uchylenia (vacalio legis - zwykle 14 dni; lex retro non agit - prawo nie działa wstecz),

-    terytorialny - na obszarze państwa (+(wody terytorialne i przybrzeżne, wnętrze ziemi, przestrzeń powietrzna, statki państwowe), -(placówki dyplomatyczne obcych państw)),

-    personalny - każdego na obszarze terytorium państwowego (+(Polacy za granicą), -(obcy przedstawiciele państw, chronieni immunitetem)).